Στρατηγική της ΕΕ για την ασφάλεια στη θάλασσα
Βασικούς άξονες για να «χαραχτεί» μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την ασφάλεια στην θάλασσα θέτει με γνωμοδότησή της η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή κάνοντας δεκτή με συντριπτική πλειοψηφία την εισήγηση της Δρ. Άννας Μπρεδήμα.
Η γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ ζητήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μια Κοινή Ανακοίνωση με τίτλο «Για έναν ανοικτό και ασφαλή παγκόσμιο ναυτιλιακό τομέα: στοιχεία για μια στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ασφάλεια στη θάλασσα JOIN(2014) 9 final».
Η εισήγηση έγινε από την Δρ Μπρεδήμα και εγκρίθηκε, προ ημερών, από την Ολομέλεια της ΕΟΚΕ με 142 ψήφους υπέρ, 1 κατά και 3 αποχές.
Όπως επισημαίνεται στην γνωμοδότηση «η ΕΟΚΕ επικροτεί την εκδήλωση της πολιτικής βούλησης της ΕΕ να θέσει τη θαλάσσια ασφάλεια στην κορυφή του πολιτικού της προγράμματος. Υποστηρίζει την Κοινή Ανακοίνωση περί των στοιχείων μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ασφάλεια στη θάλασσα (ΕΣΑΘ) και την ολιστική της προσέγγιση για την αντιμετώπιση των πολύπλευρων απειλών κατά της θάλασσας»
«Η ΕΣΑΘ αποτελεί ζήτημα άμεσου ενδιαφέροντος για την ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών. Η ΕΟΚΕ επικροτεί μια στρατηγική οριζόντιας προσέγγισης της θαλάσσιας ασφάλειας, με αξιοποίηση και ανάπτυξη των υφιστάμενων επιτευγμάτων, αλλά χωρίς δημιουργία νέων δομών.
Η προσέγγιση αυτή θα δημιουργήσει θέσεις απασχόλησης σύμφωνα με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» για την οικονομική ανάπτυξη και θα αυξήσει την ελκυστικότητα του ναυτιλιακού επαγγέλματος μεταξύ των ναυτικών», αναφέρεται ακόμα και τίθενται μεταξύ άλλων οι εξής άξονες:
1. Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει την ανάγκη συστηματικότερης καταγραφής των χρηματοδοτικών ροών της πειρατείας και άλλων παράνομων θαλάσσιων δραστηριοτήτων, σε συνεργασία με τον ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ.
2. Υπάρχουν ανησυχίες όσον αφορά την εμπρόθεσμη καθιέρωση και την παγκόσμια διαθεσιμότητα εγκεκριμένων μαθημάτων κατάρτισης των ναυτικών σε θέματα ασφαλείας, τα οποία κατέστησαν υποχρεωτικά από την 1/1/2014. Η ΕΟΚΕ επικροτεί την περίοδο χάριτος που παρέχει ο ΔΝΟ από 1/1/2014 έως 1/7/2015 για τον έλεγχο, από το κράτος του λιμένα, της συμμόρφωσης με τα πιστοποιητικά που προβλέπονται από τον κανονισμό VI/6 της Διεθνούς Σύμβασης για τα Πρότυπα Εκπαίδευσης, Έκδοσης Πιστοποιητικών και Τήρησης Φυλακών των Ναυτικών (Σύμβαση STCW).
Οι «ομάδες αντιπειρατικής αξιολόγησης» των ΗΠΑ παρέχουν στην ΕΕ παράδειγμα βέλτιστης πρακτικής προς μίμηση όσον αφορά τους εθελοντικούς ελέγχους της ετοιμότητας των πλοίων για την αντιμετώπιση της πειρατείας.
3. Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η δικαστική δίωξη της πειρατείας δεν καταφέρνει να την αποτρέψει αποτελεσματικά, λόγω των σημαντικών αποκλίσεων που παρουσιάζουν οι δικαστικές αποφάσεις. Για να αντιμετωπιστεί ένα διεθνές έγκλημα όπως η θαλάσσια πειρατεία και να τεθεί τέλος στην ατιμωρησία, είναι απαραίτητο να εναρμονιστεί η νομοθεσία κατά της πειρατείας.
4. Η επιχείρηση στο Κέρας της Αφρικής, η οποία αντιμετωπίζει τα ριζικά αίτια στη στεριά, αποτελεί επιτυχημένο παράδειγμα, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί αναλογικά ως πρότυπο και σε άλλες περιοχές. Η διαμόρφωση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης στη στεριά θα μπορούσε να καταστήσει λιγότερο ελκυστική την πειρατεία. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την επέκταση των επιχειρήσεων Ocean Shield του ΝΑΤΟ και Atalanta όταν υποβληθούν προς ανανέωση.
5. Όσον αφορά την τεράστια ανθρώπινη τραγωδία της λαθρομετανάστευσης διά θαλάσσης, η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει ότι απαιτούνται τα εξής:
– ανάπτυξη ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση, η οποία να λαμβάνει υπόψη τόσο την εξωτερική όσο και την εσωτερική της διάσταση?
– σύναψη συμφωνιών με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης των μεταναστών για την καταπολέμηση των εγκληματικών δικτύων που επιδίδονται σε εμπορία ανθρώπων και την κίνηση ποινικών διώξεων σε συνεργασία με τη Europol και την Interpol?
– κατάρτιση καταλόγων με τους επικεφαλής κυκλωμάτων εμπορίας ανθρώπων (κατ? αντιστοιχία προς τους καταλόγους με τους χρηματοδότες και τους επικεφαλής κυκλωμάτων πειρατείας) για την πάταξη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες?
– ενίσχυση και χρηματοδότηση του FRONTEX, προκειμένου να μετατραπεί σε πραγματικό Ευρωπαϊκό Οργανισμό Εξωτερικών Συνόρων
– συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών στις χώρες προέλευσης των λαθρομεταναστών, έτσι ώστε να αποθαρρύνονται από επικίνδυνες για τη ζωή τους μετακινήσεις?
– ανάπτυξη δραστηριοτήτων της ακτοφυλακής για περιπολία και διάσωση των μεταναστών?
– ενίσχυση του αποτελεσματικού ελέγχου των εξωτερικών θαλάσσιων συνόρων μέσω του Ευρωπαϊκού Συστήματος Επιτήρησης Συνόρων (EUROSUR).
6. Στο επίπεδο της ΕΕ, θα πρέπει να υιοθετηθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, η οποία να συνδυάζει ιδιωτικά και στρατιωτικά μέσα και να καλύπτει τόσο την εσωτερική όσο και την εξωτερική διάσταση της θαλάσσιας ασφάλειας. Τα ναυτικά έθνη θα πρέπει να προωθήσουν μια περιφερειακή θαλάσσια ολοκλήρωση, η οποία να οδηγεί στη συνένωση και κοινή χρήση καίριων ναυτικών πόρων, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της ΕΕ σε ικανότητες.
7. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει την ανάγκη εφαρμογής των υφιστάμενων νομικών κανόνων για τους λιμένες καταφυγής των πλοίων που κινδυνεύουν, τα οποία αποτελούν κίνδυνο για τη ναυσιπλοΐα και απειλή για τις ανθρώπινες ζωές και το περιβάλλον. Διάφορα περιστατικά καθυστέρησης στην παροχή λιμένος καταφυγής καταδεικνύουν την ανάγκη ταχείας αντίδρασης των παράκτιων κρατών.
Οι Κατευθυντήριες Γραμμές του ΔΝΟ σχετικά με τους λιμένες καταφυγής, (Ψήφισμα A.949(23)) και σχετικά με τον έλεγχο πλοίων σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (2007) και το Σύστημα παρακολούθησης της κυκλοφορίας των πλοίων και ενημέρωσης της ΕΕ (Οδηγία 2002/59 όπως τροποποιήθηκε από την Οδηγία 2009/17) παρέχουν το σχετικό νομικό πλαίσιο. Επιβάλλεται η κύρωση και εφαρμογή αυτών των νομικών μέσων από όλα τα παράκτια κράτη.
8. Η θαλάσσια ασφάλεια περιλαμβάνει επίσης την προστασία του θαλασσίου ύδατος από τη ρύπανση λόγω πυρηνικών ατυχημάτων, παράνομης απόρριψης χημικών ή σοβαρών ατυχημάτων με ρυπογόνους ουσίες.
Η ΕΕ καλείται να εργαστεί για τη διαφύλαξη της οικολογικής ακεραιότητας του θαλάσσιου χώρου.
