“ΠΥοa1ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΠΙΒΑΤΗΓΟΥ ΠΛΟΙΟΥ”,

Η παρούσα έκδοση με τίτλο “ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΠΙΒΑΤΗΓΟΥ ΠΛΟΙΟΥ”, έχει σκοπό να εξετάσει και να παρουσιάσει την Διεθνή, Κοινοτική, Ελληνική Νομοθεσία για την πυρασφάλεια του επιβατηγού πλοίου, τις μεθόδους πρόληψης της εκδήλωσης φωτιάς και τους τρόπους καταστολής σε περίπτωση που εκδηλωθεί.

Το παρόν πόνημα στοχεύει ακόμη στο να χρησιμοποιηθεί και ως εκπαιδευτικό- τεχνικό εγχειρίδιο για όλους εργαζόμενους πάνω στο πλοίο. Είναι απαραίτητο, καταστροφικά φαινόμενα όπως η εξάπλωση της φωτιάς, να είναι κατανοητά σε όλους τους εμπλεκόμενους (προσωπικό και ιδιοκτήτες), γιατί η γνώση προλαβαίνει ενώ η άγνοια καταστρέφει.

Η Πυροπροστασία του πλοίου είναι θέμα ζωτικής σημασίας τόσο για το αξιόπλοο του, για την ασφάλεια των εργαζομένων, την ασφάλεια των επιβατών και των εμπορευμάτων που μεταφέρει όσο και για την προστασία του περιβάλλοντος, προστατεύοντας το πλοίο από το ναυτικό ατύχημα, προστατεύεται και το περιβάλλον από ρυπάνσεις εξ αιτίας διαρροής καυσίμων ή διαφυγής τοξικών ουσιών ή άλλων ρυπογόνων ουσιών που τυχόν μεταφέρει το πλοίο.

Στη παρούσα έκδοση, δίνονται και επεξηγούνται οι απαραίτητοι ορισμοί, ώστε να είναι κατανοητή τόσο στον εξοικειωμένο με το θέμα αναγνώστη αλλά και στον μη ειδήμονα. Αναλύεται, επίσης η ιδιαιτερότητας της πυρκαγιάς ως ναυτικό ατύχημα και ως φυσικό φαινόμενο με εκτενή αναφορά στα τεχνικά και φυσικά χαρακτηριστικά της φωτιάς, τους τρόπους μετάδοσής της και στα βαθύτερα αίτια της εκδήλωσης μιας φωτιάς χρησιμοποιώντας και στατιστικά στοιχεία.

Ακολουθεί ιστορική αναδρομή στη νομοθεσία, σχετικά με τη πυρασφάλεια του πλοίου, ξεκινά από την εποχή όπου η Ρόδος ήταν ναυτική δύναμη στην Αρχαία Ελλάδα ως τις μέρες μας. Ακόμη τονίζεται η ισχύς του εθιμικού δικαίου. Αναλύεται και περιγράφεται η αναγκαιότητα ίδρυσης των νηογνωμόνων και των ναυτασφαλιστικών εταιρειών, του ΙΜΟ και γίνεται παρουσίαση της Διεθνής σύμβασης SOLAS. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται αναλυτικά η Νομοθεσία για τη Πυρασφάλεια του Επιβατηγού πλοίου με εκτενή αναφορά στην Ελληνική Τεχνική Νομοθεσία (Προεδρικά Νομοθετικά, Βασιλικά Διατάγματα και οι Υπουργικές αποφάσεις), τις Εγκυκλίους, τη Κοινοτική Οδηγία, τις απαιτήσεις της SOLAS και οι σημαντικές αλλαγές στο εγγύς μέλλον στη Διεθνή Νομοθεσία.

Η Πυροπροστασία αφορά τη Παθητική και την Ενεργητική Πυροπροστασία. Η Παθητική εξετάζει τα κατασκευαστικά-δομικά στοιχεία του πλοίου, υλικά διακόσμησης και τη πυροδιαμερισματοποίηση του ώστε να είναι ασφαλές έναντι της φωτιάς και του καπνού, η Παθητική έχει προληπτικό ρόλο. Η Ενεργητική Πυροπροστασία αφορά τα μέσα κατάσβεσης και καταστολή της φωτιάς, σε περίπτωση που εκδηλωθεί η φωτιά. Η αναλυτική περιγραφή όλων των συστημάτων κατάσβεσης, από αυτά που μπορεί να υπάρχουν σε μερικά πλοία αλλά έχουν ήδη καταργηθεί για περιβαλλοντολογικούς λόγους από τα διεθνή πρωτόκολλα για την προστασία του περιβάλλοντος έως και τα πιο σύγχρονα συστήματα από τα οποία μερικά είναι ακόμη σε υβριδική κατάσταση, κρίθηκε απαραίτητη για την ολοκληρωμένη γνώση της αντιμετώπισης της εκδήλωσης φωτιάς.

Εκτός από τη Παθητική και Ενεργητική πυροπροστασία ένα άλλο μέσο Πυροπροστασίας, είναι ο ανθρώπινος παράγοντας. Οι Περιπολίες και οι Επιθεωρήσεις, συντελούν στη πρόληψη και στην έγκαιρη αντιμετώπιση του φαινομένου. Οι επιθεωρήσεις περιλαμβάνουν την Επιθεώρηση μελέτης και κατασκευής του πλοίου αλλά και τις περιοδικές Επιθεωρήσεις που πραγματοποιούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από την ομάδα Πυρασφάλειας του Πλοίου.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 9

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1^Ο : ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ – ΟΡΙΣΜΟΙ 11

1.1 Ορισμοί 13

1.2 Ιδιαιτερότητα της πυρκαγιάς ως Ναυτικό Ατύχημα 14

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2^Ο: ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ 17

2.1 Η Πυρκαγιά & τα Στοιχεία της 19

2.2 Φάσεις της πυρκαγιάς 21

2.3 Τρόποι εξάπλωσης και μετάδοσης της πυρκαγιάς 22

2.4 Κατηγορίες πυρκαγιών 25

2.5 Στατιστικά στοιχεία πυρκαγιών 26

2.6 Αιτίες πυρκαγιών 32

2.7 Βαθύτερα αίτια πυρκαγιών 34

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3^ο: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ στο ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ 39

3.1 Γενικές πληροφορίες και πηγές του Ναυτικού Δικαίου 41

3.1.1 Γενικές πληροφορίες για το Ναυτικό Δίκαιο 41

3.1.2 Πηγές του Ναυτικού Δικαίου 41

3.2 Αρχαία Ελλάδα – Κανόνας Ροδίων Ναυτικός 42

3.3 Βυζάντιο – Μεσαίωνας και νεώτερα χρόνια 43

3.4 Από τον 19_ο αιώνα έως τις μέρες μας 44

3.5 Οι Νηογνώμονες 45

3.6 Η Διεθνής Κοινότητα για την ασφάλεια στην θάλασσα 46

3.7 Η Διεθνής Σύμβαση της SOLAS 46

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4^ο: ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ 49

4.1 Διεθνής Νομοθεσία 51

4.2 Κοινοτική – Ελληνική Νομοθεσία 53

4.3 Σημαντικές αλλαγές στην Διεθνή Νομοθεσία στο εγγύς μέλλον 55

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5^ο: ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΠΙΒΑΤΗΓΟΥ ΠΛΟΙΟΥ 57

5.1 ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ 59

5.1.1 Αρχές της Παθητικής Πυροπροστασίας του πλοίου 59

5.1.2 Ορολογία Παθητικής Πυροπροστασίας 59

5.1.3 Μέθοδοι Πυροπροστασίας, Πυρίμαχα Χωρίσματα και Πυροπροστασία Κλιμάκων και Ανελκυστήρων 61

5.1.4 Παθητική πυροπροστασία επιβατηγών πλοίων 62

5.1.5 Ανοίγματα στα χωρίσματα κλάσης Α και Β και τα παράθυρα 64

5.2 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ 66

5.2.1 Συστήματα Ενεργητικής Πυροπροστασίας Ε/Γ πλοίου 66

5.2.2 Συστήματα ανίχνευσης & αναγγελίας πυρκαγιάς 66

5.2.3 Μόνιμα Συστήματα Κατάσβεσης 67

5.2.4 Φορητά Μέσα Κατάσβεσης Πυρκαγιάς 74

5.3 ΠΕΡΙΠΟΛΙΕΣ και ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ 76

5.3.1 Περιπολίες 76

5.3.2 Επιθεωρήσεις 77

5.3.2.1 Επιθεώρηση μελέτης και κατασκευής του πλοίου 77

5.3.2.2 Περιοδικές Επιθεωρήσεις Πλοίου 78

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6^Ο : ΕΠΙΛΟΓΟΣ 79

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 83

Η παρούσα έκδοση συνοδεύεται από ένθετο CD-ROM και το οποίο περιέχει τα παρακάτω:

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ(ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ CD–ROM) 87

Ι. Ελληνική Τεχνική Νομοθεσία (Προεδρικά Νομοθετικά, Βασιλικά Διατάγματα και

Υπουργικές αποφάσεις) για την Πυρασφάλεια Επιβατηγού Πλοίου

ΙΙ. ΕΓΚΥΚΛΙΟΙ B’

ΙΙΙ. ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΟΔΗΓΙΑ 2009/45/ΕΚ-06.05.2009 για την Ασφάλεια Επιβατηγού

Πλοίου & Πίνακες συσχέτισης αυτής με την Κοινοτική Οδηγία 98/18/ΕΚ για την

Ασφάλεια Επιβατηγού Πλοίου

ΙV. Η SOLAS Κεφάλαιο ΙΙ-2 για την Πυρασφάλεια Επιβατηγού Πλοίου μετά τις

τροποποιήσεις του Ιουνίου του 2012

V. Τροποποιήσεις της SOLAS μετά την 1^η Απριλίου του 2011 έως και την 1^η

Ιανουαρίου 2016 για την Πυρασφάλεια Πλοίου

VI. Πίνακες και αναφορές χρονολογικά αξιοσημείωτων απωλειών πλοίων λόγω

πυρκαγιάς

VII. Τυπική κάτοψη χώρων ενδιαίτησης και μηχανοστασίου επιβατηγού πλοίου με

τα απαιτούμενα μέτρα Ενεργητικής Πυροπροστασίας του Επιβατηγού Πλοίου

σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Διεθνής, της Κοινοτικής και της Ελληνικής

Νομοθεσίας

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Η κα Βασιλική Καλέμη γεννήθηκε στον Μαραθώνα Αττικής και είναι Διπλωματούχος Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ, MSc in Marine Engineering Management, University of Greenwich Έχει εργασθεί στον Ελληνικό Νηογνώμονα στο τμήμα Διασφάλισης Ποιότητας. Είναι πιστοποιημένος Επιθεωρητής Συστημάτων Διαχείρισης Ποιότητας (ΕΝ ISO 9001:2000, TUV AUSTRIA). Έχει εργασθεί σε εταιρεία Συμβούλων Ανάπτυξης και Εφαρμογής Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων όπου είχε την ευθύνη της υλοποίησης και εφαρμογής Διευρωπαϊκού Προγράμματος (Ιρλανδία, Ιταλία, Ισπανία & Ελλάδα) πάνω στον χρονικό προγραμματισμό της βιομηχανικής παραγωγής (MRP/ERP). Το πρόγραμμα εφαρμόσθηκε σε μεγάλη Ελληνική Βιομηχανική μονάδα παραγωγής έντυπου υλικού και μέσων συσκευασίας. Είναι πιστοποιημένος Σύμβουλος Διαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων (ΙΕΚΕΜ/ΤΕΕ). Ακόμη έχει εργασθεί σε Τεχνική Εταιρεία η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα των εγκαταστάσεων Πυρόσβεσης και Πυρανίχνευσης (μελέτη, προμήθεια, εγκατάσταση και επίβλεψη) σε Δημόσια και Ιδιωτικά έργα όπως και στον χώρο της βαριάς βιομηχανίας (διυλιστήρια, μονάδες παραγωγής ενέργειας (ΔΕΗ), κλπ.). Τώρα εργάζεται σε μεγάλη Τεχνική Εταιρεία ως Μελετητής και Επιβλέπων Μηχανικός Η/Μ με εξειδίκευση στις εγκαταστάσεις Πυρόσβεσης και Πυρανίχνευσης, σε Δημόσια και Ιδιωτικά έργα. E-mail: vassilikikal@yahoo.gr

Tην Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου 2013 και ώρα 6.00 μ.μ. o Σύνδεσμος Ελληνίδων Επιστημόνων πραγματοποίησε παρουσίαση του βιβλίου του Μέλους του Βασιλικής Καλέμη, με τίτλο «Πυρασφάλεια Επιβατηγού Πλοίου». Η εκδήλωση έλαβε χώρα στην αίθουσα εκδηλώσεων του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), Νίκης 4, 1ος όροφος. http://www.see1924.gr/portal/index.php?option=com_content&task=view&id=332&Itemid=332