Παράταση δύο μηνών η “Πρωτοβουλία για τη Σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας”
Η “Πρωτοβουλία για τα Σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας” ή αλλιώς “Black Sea Grain Initiative”, η οποία επιτρέπει την ασφαλή εξαγωγή προϊόντων από τρία ουκρανικά λιμάνια προς στη Μαύρη Θάλασσα, παρατείνεται προς το παρόν για διάστημα δύο μηνών. Σημειώνεται ότι ήταν προγραμματισμένη να λήξει στις 18 Μαΐου (2023) και πλέον ανανεώνεται επίσημα έως και τις 18 Ιουλίου (2023).
Αναλυτικότερα, ο Τούρκος Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan ανακοίνωσε (17/05) την προαναφερθείσα παράταση σε ανάρτηση του στο Twitter, κάτι που αργότερα επιβεβαιώθηκε και από τον ΟΗΕ, την Ουκρανία αλλά και τη Ρωσία. Από την πλευρά του, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Antonio Guterres χαιρέτισε την παράταση, τονίζοντας ότι “Χαιρετίζω την επιβεβαίωση της Ρωσικής Ομοσπονδίας να συνεχίσει τη συμμετοχή της στην Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για άλλες 60 ημέρες. Ακόμη και στις πιο σκοτεινές ώρες, υπάρχει πάντα ένας φάρος ελπίδας και μια ευκαιρία να βρούμε λύσεις που ωφελούν όλους”.Επίσης, ο Oleksandr Kubrakov, ο Ουκρανός Υπουργός Κοινοτήτων, Εδαφών και Ανάπτυξης Υποδομών, επιβεβαίωσε ότι η συμφωνία για τα σιτηρά είχε παραταθεί έως τις 18 Ιουλίου σε μια ανάρτηση στο Facebook, σχολιάζοντας ότι “Ο κόσμος θα συνεχίσει να λαμβάνει ουκρανικά προϊόντα χάρη στις προσπάθειες των εταίρων μας στη συμφωνία Τουρκία και ΟΗΕ. Είμαστε ευγνώμονες στους εταίρους μας για την αταλάντευτη και εστιασμένη θέση τους ότι η συμφωνία πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί και με τους όρους που έχουν υπογραφεί από όλα τα μέρη.Σχεδόν 70 πλοία περιμένουν αυτή τη στιγμή στα τουρκικά χωρικά ύδατα, το 90% από αυτά είναι έτοιμα να παραδώσουν τα προϊόντα των αγροτών μας στον κόσμο. Χαιρετίζουμε τη συνέχιση της πρωτοβουλίας, αλλά τονίζουμε ότι πρέπει να λειτουργήσει αποτελεσματικά”.Ενώ και η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Maria Zakharova επιβεβαίωσε την παράταση, αν και πρόσθεσε ότι “οι στρεβλώσεις στην εφαρμογή της συμφωνίας για τα σιτηρά θα πρέπει να διορθωθούν το συντομότερο δυνατό”.
Υπενθυμίζεται ότι η εν λόγω συμφωνία με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας συμφωνήθηκε για πρώτη φορά τον περασμένο Ιούλιο (2022) και έκτοτε έχει ανανεωθεί πολλές φορές. Η Πρωτοβουλία αυτή συμφωνήθηκε, μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, όταν η Ρωσία απέκλεισε τις εξαγωγές ζωτικής σημασίας προϊόντων από βασικά ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, γεγονός που σήμαινε ότι εκατομμύρια τόνοι (ουκρανικών προϊόντων) δεν εξάγονταν σε πολλές χώρες που βασίζονται σε αυτήν. Έτσι ο αντίκτυπος του πολέμου στις παγκόσμιες αγορές τροφίμων ήταν άμεσος και εξαιρετικά οδυνηρός, δεδομένου ότι η Ουκρανία αντιπροσωπεύει το 10% της παγκόσμιας αγοράς σιταριού, το 15% της αγοράς καλαμποκιού και το 13% της αγοράς κριθαριού. Τότε, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ προειδοποίησε ότι έως και 47 εκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να ωθηθούν σε “οξεία επισιτιστική ανασφάλεια” λόγω του πολέμου και δυτικοί αξιωματούχοι κατηγόρησαν τη Ρωσία ότι χρησιμοποιεί τα τρόφιμα ως όπλο.Η συμφωνία λοιπόν που επιτεύχθηκε το καλοκαίρι δημιούργησε διαδικασίες για τη διασφάλιση της ασφαλούς εξαγωγής σιτηρών αλλά και άλλων προϊόντων από ουκρανικά λιμάνια και επέτρεψε την επανέναρξη των εξαγωγών.
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι σχεδόν 30.3 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών και τροφίμων έχουν εξαχθεί από την Ουκρανία και την Τετάρτη (17/05), πριν την εν λόγω ανακοίνωση, το τελευταίο πλοίο που ταξίδεψε από την Ουκρανία ήταν το bulk carrier “DSM Capella” (κατασκευής του 2004), το οποίο μετέφερε 30.000 τόνους καλαμποκιού και κατευθυνόταν προς την Τουρκία.
