Επενδυτικό «μπουμ» 3 δισ. για δέσμευση-αποθήκευση άνθρακα στην Ελλάδα

Την Πέμπτη τα θεμέλια στην πρώτη μονάδα δέσμευσης CO2 στην Ελλάδα, αυτή του Ηρακλή στο Αλιβέρι της Εύβοιας. Το τάιμινγκ με την ανακοίνωση της Energean ότι το 2026 ξεκινούν οι πρώτες γεωτρήσεις για έγχυση CO2 στην αποθήκη του Πρίνου. Τα projects των Τιτάνα, Motor Oil και ΔΕΣΦΑ.

Ταχύτητες δείχνει να ανεβάζει στην Ελλάδα η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα που, ακολουθώντας τις διεθνείς τάσεις, φιλοδοξεί να ενεργοποιήσει εγχώριες επενδύσεις άνω των 3 δισ. ευρώ σε όλους τους κρίκους της αλυσίδας, από τα τσιμέντα και τα διυλιστήρια μέχρι τις ναυτιλιακές που θα μεταφέρουν το CO2 στους χώρους εναπόθεσης.

Τρεις ειδήσεις δίνουν τον τόνο της κινητικότητας επί ελληνικού εδάφους και του ολοένα μεγαλύτερου ενδιαφέροντος από τη βαριά βιομηχανία που ψάχνει λύσεις για να βελτιώσει το ανθρακικό της αποτύπωμα και να παραμείνει ανταγωνιστική.

Κατ’ αρχάς, την Πέμπτη μπαίνουν τα θεμέλια στο Μηλάκι Αλιβερίου, της πρώτης επένδυσης σε δέσμευση CO2 στην Ελλάδα από την τσιμεντοβιομηχανία Ηρακλής, ύψους 380 εκατ. ευρώ, την οποία εγκαινιάζει ο πρωθυπουργός.

Επίκεινται κινήσεις για τη λήψη της σχετικής επενδυτικής απόφασης για δύο αντίστοιχες επενδύσεις από βιομηχανίες που εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες, του Τιτάνα στο Καμάρι Βοιωτίας (584 εκατ. ευρώ) και της Motor OilΜΟΗ 0,00% στους Αγ. Θεοδώρους (300-400 εκατ. ευρώ).

Επίσης την Παρασκευή, έγινε γνωστό ότι η EnEarth, θυγατρική της Energean που «τρέχει» το project του Πρίνου, φέρνει το 2026 γεωτρύπανο για να ξεκινήσει τις πρώτες γεωτρήσεις για έγχυση CO2 στο εξαντλημένο υπόγειο κοίτασμα φυσικού αερίου. Καθώς επίσης ότι αυξάνονται στα 15 τα MuO που έχει υπογράψει η εταιρεία με ελληνικές και ξένες βιομηχανίες που ενδιαφέρονται να αποθηκεύσουν διοξείδιο του άνθρακα στη συγκεκριμένη εγκατάσταση.

Αυτό αντιστοιχεί σε πάνω από 6 εκατ. τόνους κατ’ έτος, δηλαδή ποσότητα που υπερβαίνει κατά πολύ τη δυναμικότητα των 3 εκατ. τόνων που θα έχει η επένδυση «Prinos CO2» όταν θα ολοκληρωθεί και η δεύτερή της φάση το 2029-2030, αναδεικνύοντας το ισχυρό ενδιαφέρον των emitters για την υποδομή, αλλά και την ανάγκη να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ώστε να περάσει το project σε τροχιά υλοποίησης.

Το τάιμινγκ των παραπάνω ειδήσεων δείχνει, αν μη τι άλλο, την παράλληλη ωρίμανση σε μια σειρά επενδύσεων που αφορούν έργα διαφορετικών κρίκων στη μακρά, σύνθετη και κοστοβόρα αλυσίδα του CCS (Carbon Capture and Storage) στην Ελλάδα.

Σημειωτέον ότι αύριο, κορυφαία στελέχη των ελληνικών έργων που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Καινοτομίας, μεταξύ των οποίων και των τριών που αφορούν τη δέσμευση CO2 (Ηρακλή, Τιτάνα, Motοr Oil), θα συμμετάσχουν σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τον επίτροπο Κλιματικής Αλλαγής, Μηδενικού Ισοζυγίου Εκπομπών και Καθαρής Ανάπτυξης, Βόπκε Χούκστρα, που βρίσκεται από σήμερα στην Αθήνα.

Το δίκτυο αγωγών, η μεταφορά στον Πρίνο δια θαλάσσης και οι άλλοι emitters
Στην περίπτωση του «Olympus», όπως ονομάζεται το project δέσμευσης CO2 του Ηρακλή, το πρώτο του είδους του στην Ελλάδα, ο στόχος είναι να δεσμεύει 1 εκατ. τόνους CO2 τον χρόνο από τις εκπομπές της τσιμεντοβιομηχανίας και εντάσσεται στα έργα του πρώτου κρίκου της συγκεκριμένης αλυσίδας.

Ο δεύτερος κρίκος, όπου επίσης έχουμε εξελίξεις, αφορά τη μεταφορά του CO2 των ελληνικών βιομηχανιών μέσω ενός δικτύου αγωγών του ΔΕΣΦΑ και τη συγκέντρωσή του στη Ρεβυθούσα, απ’ όπου και θα μεταφέρεται δια θαλάσσης στον Πρίνο.

Είναι το πρόγραμμα με την κωδική ονομασία «Apollo CO2», εκτιμώμενου ύψους 500 εκατ. ευρώ, που σχεδιάζεται για να λειτουργεί συμπληρωματικά με το «Prinos CO2» και αφορά τη μεταφορά του δεσμευμένου διοξειδίου του άνθρακα από τους emitters σε ειδική μονάδα υγροποίησης στη Ρεβυθούσα, προκειμένου αυτό στη συνέχεια να φορτώνεται σε πλοία με προορισμό την υπό ανάπτυξη αποθήκη της Energean στον Πρίνο.

Στα τέλη Απριλίου, ο ΔΕΣΦΑ υπέβαλε αίτημα χρηματοδότησης για το project στο Ταμείο Καινοτομίας (Innovation Fund), η πρώτη φάση του οποίου θα αφορά τη δημιουργία ενός δικτύου μεταξύ 25 και 50 χλμ., ενώ ο στόχος είναι μέσα στο 2026 να έχουν ολοκληρωθεί οι προκαταρκτικές μελέτες, καθώς επίσης να έχει εγκριθεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση.

Συνοψίζοντας, το τελευταίο διάστημα καταγράφεται κινητικότητα σε όλα τα επίπεδα της υπό διαμόρφωση αγοράς CCS στην Ελλάδα, όπου όλες μαζί οι δρομολογούμενες επενδύσεις αθροίζουν ένα νούμερο που ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ. Σε αυτό δεν συνυπολογίζονται τα εκατομμύρια που συνεπάγεται η εμπλοκή της ναυτιλίας, των κατασκευών και άλλων κλάδων οι οποίοι θα μπουν στο παιχνίδι μόλις πάρει σάρκα και οστά η νέα αυτή βιομηχανία στη χώρα μας.

Στα επίπεδα των 1,2 δισ. που υπολογίζεται το μπάτζετ του «Prinos CO2», πρέπει κανείς να αθροίσει τα 380 εκατ. του project Olympus του Ηρακλή, τα 584 εκατ. ευρώ του Τιτάνα (Ifestos), τα 300-400 εκατ. ευρώ της Motοr Oil (IRIS), τα 500 εκατ. ευρώ για το Apollo CO2 του ΔΕΣΦΑ και το έργο της Helleniq Energy (Persephone).

Αν και είχε κοπεί από το τελευταίο call του Ταμείου Καινοτομίας, ωστόσο έχει λάβει τη «σφραγίδα» STEP (Strategic Technologies for Europe – Πλατφόρμα Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη). Δηλαδή ένα σήμα ποιότητας της ΕΕ που αποσκοπεί στη διευκόλυνση της πρόσβασης των «αναγνωρισμένων» έργων σε περαιτέρω πηγές δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης.

Αθροίζοντας μόνο τις επιδοτήσεις που έχουν πάρει τρία από τα παραπάνω έργα (Ηρακλή, Τιτάνα, Motοr Oil) από το Ταμείο Καινοτομίας (Innovation Fund), συγκεντρώνεται το ποσό των 485 εκατ. ευρώ.

Τι άλλο εκκρεμεί
Συνδετικό κρίκο όλων των παραπάνω αποτελεί το έργο του Πρίνου, που ακριβώς επειδή έχει υπαχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης (RRF), άρα τα χρονοδιαγράμματα είναι σφιχτά, θα πρέπει μέχρι τον Ιούνιο του 2026 να έχει λάβει άδεια λειτουργίας. Το πράσινο φως για την πρώτη δόση άναψε τον Απρίλιο (20 εκατ. των οποίων εκκρεμεί η εκταμίευση επί ενός συνολικού ποσού 150 εκατ.) ενώ έχει λαμβάνειν επιπλέον 120 εκατ. από το Connecting Europe Facility (CEF).

Στο προσεχές μέλλον επίκειται η έκδοση των περιβαλλοντικών όρων από το ΥΠΕΝ για την πρώτη φάση του έργου, δυναμικότητας 1 εκατ. τόνων CO2 (η διαβούλευση για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων έχει ολοκληρωθεί) και μέσα στον Αύγουστο αναμένεται και η έκδοση της άδειας αποθήκευσης από την ΕΔΕΥΕΠ. Η δε επενδυτική απόφαση εκτιμάται ότι θα ληφθεί στις αρχές του 2026.

Στις σημαντικές εκκρεμότητες για να πάρει μπροστά η νέα αυτή αγορά, κεντρική θέση έχει το νέο πλαίσιο που θα ρυθμίζει όλη την αλυσίδα λειτουργίας του Carbon Capture and Storage (CCS) στην Ελλάδα.

Η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ δεν έχει ακόμη γνωστοποιήσει τις θέσεις της για το θέμα. Το θεσμικό πλαίσιο που είχε παρουσιαστεί τον Φεβρουάριο από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία είχε βάλει το περίγραμμα για το νέο αυτό κλάδο, δηλαδή τους βασικούς κανόνες στο παιχνίδι και τους βασικούς πυλώνες για τη λειτουργία, αδειοδότηση και ανάπτυξη των μελλοντικών επενδύσεων, ωστόσο είχε προκαλέσει αντιδράσεις από την αγορά στη λογική ότι προσθέτει επιπλέον γραφειοκρατία.

πηγή:euro2day.gr