Απαιτείται ένας άλλος –πολιτικός– ρόλος από την Ευρώπη

SEVENTH SUSTAINABILITY SUMMIT
HOW CAN SUSTAINABILITY FOSTER GLOBAL CO-OPERATION AND PEACE?
20 και 21 Νοεμβρίου 2023 Ξενοδοχείο Divani Apollon Palace
Online μετάδοση: YouTube-Economist Impact SE Europe Events
Yπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου
Σε συνεργασία με το SDSN Greece και με τη στήριξη του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα και της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα

Κώστας Σκρέκας, Υπουργός Ανάπτυξης
Πράσινη μετάβαση και ανταγωνιστικότητα πάνε μαζί, διεμήνυσε από το βήμα του Economist ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας. Αναφερόμενος ευρύτερα στη βιομηχανική στρατηγική της κυβέρνησης, υπογράμμισε τρεις άξονες: α) περαιτέρω διευκόλυνση των διαδικασιών β) σύνδεση της έρευνας και καινοτομίας με την αγορά γ) υποδομές υποδοχής νέων βιομηχανικών επενδύσεων. Ο υπουργός Ανάπτυξης σημείωσε ότι η Ελλάδα διαθέτει βιομηχανία η οποία συμμετέχει στο 11% του ΑΕΠ και στόχος είναι μέχρι το 2030 να φτάσει το 15% του ΑΕΠ απασχολώντας 650.000 εργαζόμενους. Η ελληνική βιομηχανία αμείβει τους εργαζόμενους με μισθούς 30% υψηλότερους σε σχέση με τους υπόλοιπους κλάδους και δημιουργεί σταθερές θέσεις εργασίας, σύμφωνα με τον κ. Σκρέκα, ο οποίος επεσήμανε ότι το 2022 αύξησε τις εξαγωγές της κατά 35% σε σχέση με το 2021.

Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, Πρόεδρος ΔΣ του ΣΕΒ
Η ευρωπαϊκή βιομηχανία –και ειδικά η ενεργοβόρος– έχει σοβαρό ζήτημα ανταγωνιστικότητας, σχολίασε ο πρόεδρος του ΣΕΒ και του Ομίλου Τιτάν Δημήτρης Παπαλεξόπουλος. Παρόλα αυτά, σημείωσε, η Ελλάδα τα πηγαίνει καλύτερα. Ο κ. Παπαλεξόπουλος υπογράμμισε ότι η ελληνική βιομηχανία έχει πάντως μεγάλες προκλήσεις μπροστά της, στο εγχείρημα της μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρθηκε στις προσπάθειες του Ομίλου Τιτάν προς αυτήν την κατεύθυνση και μίλησε επίσης για τη σημασία της κυκλικής οικονομίας.

Μιχαήλ Στασινόπουλος, Εκτελεστικός Διευθυντής, VIOHALCO και Πρόεδρος της ELVALHALCOR
Η βιομηχανία στην Ελλάδα είναι πολύ μικρή και θα πρέπει οπωσδήποτε να δούμε ενέργειες για την περαιτέρω ανάπτυξή της, συμπέρανε ο εκτελεστικός διευθυντής της VIOHALCO και πρόεδρος της ELVALHALCOR Μιχάλης Στασινόπουλος. Μεταξύ άλλων, μίλησε για την ανάγκη παροχής περισσότερων κινήτρων από την πλευρά της πολιτείας για την εφαρμογή καινοτόμων λύσεων. Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι η ελληνική βιομηχανία είναι πάντως πολύ ενεργή στην πράσινη μετάβαση, τονίζοντας ότι η εταιρεία του έχει μειώσει την κατανάλωση ενέργειας και έχει αυξήσει την ανακύκλωση.

Παναγιώτης Ξενοκώστας, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, Onex Shipyards and Technologies Group
Στις ενέργειες των ναυπηγείων της εταιρείας του, στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης, αναφέρθηκε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Onex Shipyards and Technologies Group Παναγιώτης Ξενοκώστας. Όπως είπε, τα επόμενα 3-4 χρόνια θα έχουν ολοκληρωθεί επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά πάνελ στις στέγες των υποστέγων – 3 ΜW στην Ελευσίνα, 2 MW στη Σύρο – που θα καλύπτουν σε μεγάλο βαθμό την κατανάλωση. Επίσης, σημείωσε ότι η δραστηριότητα κάνει μετάβαση από την αμμοβολή στην υδροβολή, με μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Ο ίδιος απηύθυνε έκκληση στην Ε.Ε. να αναλάβει πρωτοβουλίες για το γεγονός, όπως είπε, ότι στην άλλη πλευρά του Αιγαίου δεν τηρούνται υψηλές περιβαλλοντικές προδιαγραφές. Ο κ. Ξενοκώστας ευχαρίστησε την κυβέρνηση Μητσοτάκη για την “πολιτική των αποτελεσμάτων που εφαρμόζει από το 2019 και μετά”.

Θεόδωρος Σκυλακάκης, Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Η Ελλάδα επιθυμεί να προχωρήσει με την πράσινη μετάβαση το γρηγορότερο δυνατό, βασιζόμενη στο προνομιακό της πλεονέκτημα που είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διεμήνυσε από το βήμα του Economist ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θοδωρής Σκυλακάκης. Ο ίδιος αναφέρθηκε στη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας ως χώρας που συνδέει διαφορετικές ηπείρους, σχολιάζοντας ότι είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική στον αέρα και τον ήλιο. Επιπλέον, σημείωσε, η Ελλάδα παρέχει –ενεργειακή– ασφάλεια σε καιρούς γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Σύμφωνα με τον κ. Σκυλακάκη, το ελληνικό σύστημα έχει πλεόνασμα μείωσης εκπομπών άνθρακα σε σχέση με τους στόχους. Στο μεταξύ, εξέφρασε την ανησυχία του για τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, τονίζοντας ότι εγκυμονούν τεράστια ρίσκα ως προς την παγκόσμια πολιτική για το κλίμα.

Boyana Achovski, Γενική Γραμματέας, Gas Infrastructure Europe
Χρειαζόμαστε τεράστιες επενδύσεις σε υποδομές LNG, υπογράμμισε η Γενική Γραμματέας του Gas Instrastructure Europe Boyana Achovski, η οποία στάθηκε ιδιαίτερα στην παράμετρο της ασφάλειας και της ισορροπίας στο ευρωπαϊκό σύστημα ενέργειας. Η ίδια σημείωσε, ενόψει της χειμερινής περιόδου, ότι η Ευρώπη κατάφερε να γεμίσει τις υποδομές αποθήκευσης αποθεμάτων αερίου –κατά 90%– ήδη από τον Αύγουστο.

Σωτήρης Καπέλλος, chief operating officer, HELLENiQ Renewables, HELLENiQ ENERGY
Αν διπλασιάσουμε την υφιστάμενη ισχύ σε πράσινη ενέργεια μέχρι το 2030, θα έχουμε υπερβεί το όριο που θέτει ο ευρωπαϊκός στόχος, παρατήρησε ο chief operating officer της HELLENiQ Renewables Σωτήρης Καπέλλος. O ίδιος μίλησε για τα ρίσκα που δημιουργεί το γεγονός ότι η παραγωγή ΑΠΕ είναι υψηλότερη από την κατανάλωση ΑΠΕ, σημειώνοντας ότι για αυτόν τον λόγο είναι ακόμα πιο αναγκαία η αύξηση των υποδομών αποθήκευσης. Αναφέρθηκε επίσης στις υφιστάμενες διασυνδέσεις με την Ιταλία και τη Βουλγαρία, καθώς και στα πλάνα για διασυνδέσεις με την Αίγυπτο, το Ισραήλ την Κύπρο και τη Γερμανία.

Stefano Goberti, Διευθύνων Σύμβουλος, Eni Plenitude
Φέτος η εταιρεία μας θα κλείσει με ενεργειακή ισχύ 3 GW από ανανεώσιμες πηγές και σχεδόν 10 εκατ. πελάτες τους οποίους βοηθά να πετύχουν την ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη, υπογράμμισε ο CEO της Eni Plenitude Stefano Goberti. Ο ίδιος έκανε λόγο για 18.000 σημεία φόρτισης, τονίζοντας ότι η υποδομή θα αναπτύσσεται διαρκώς, καθώς θα συνοδεύει την περαιτέρω διείσδυση της ηλεκτροκίνησης στην ευρωπαϊκή αγορά.

Παναγιώτης Λαδακάκος, Πρόεδρος, ΕΛΕΤΑΕΝ (Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας)
Αυτό που έχει πετύχει η Ελλάδα δεν ήταν αυτονόητο: περισσότερο από το 50% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται σήμερα στη χώρα προέρχεται από τεχνολογίες μη ορυκτών καυσίμων, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) Παναγιώτη Λαδακάκο. Ο ίδιος ωστόσο σχολίασε ότι ο δρόμος από εδώ και στο εξής θα είναι ακόμα πιο ανηφορικός. Στο πλαίσιο αυτό, μίλησε για την ανάγκη να σχεδιαστεί άμεσα ένα σωστό μείγμα ανανεώσιμων πηγών και τεχνολογιών αποθήκευσης, διακρίνοντας τον κίνδυνο να αφιερωθούν περισσότερες επενδύσεις στα ηλιακά έναντι των αιολικών συστημάτων –σημείωσε ότι ο τομέας που έχει συνεισφέρει περισσότερο μέχρι σήμερα στο μείγμα είναι η αιολική παραγωγή.

John Andrews, consultant editor, The Economist, author, The World in Conflict
Επιχειρώντας να δώσει το στίγμα του συνεδρίου εν μέσω παγκόσμιων προκλήσεων γύρω από τη βιωσιμότητα ο consultant editor του περιοδικού The Economist John Andrews σημείωσε ότι η πορεία προς έναν βιώσιμο κόσμο σημαίνει τη συμπόρευση του αναπτυσσόμενου κόσμου στο επίπεδο ζωής του ανεπτυγμένου. Αναφέρθηκε ειδικότερα στους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης που θέσπισε ο ΟΗΕ με ορίζοντα το 2030, δηλαδή σε 7 χρόνια από σήμερα και αναρωτήθηκε εάν ο χρόνος είναι αρκετός. Εξάλλου, όπως σημείωσε, ο Αντόνιο Γκουτέρες, γενικός γραμματέας των ΗΕ στην τελευταία έκθεση του οργανισμού ανέφερε ότι η πανδημία είχε καταλυτική επίδραση στην επίτευξη των Στόχων, η οποία επιδεινώθηκε περαιτέρω από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, με σημαντική επίπτωση την ανακατανομή των πόρων. Ο κ. John Andrews αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην επιβράδυνση που καταγράφεται στην πορεία επίτευξης των Στόχων αλλά και στις προσδοκίες ενόψει της COP 28.

Ανδρέας Παπανδρέου, Συμπρόεδρος, Ελληνικό Δίκτυο Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDSN Greece), Καθηγητής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Στις προκλήσεις των πολυκρίσεων που κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε τα τελευταία χρόνια, από την πανδημία και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία μέχρι την ενεργειακή κρίση και τις νέες γεωπολιτικές εντάσεις, αναφέρθηκε ο συμπρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDSN Greece) και καθηγητής στο ΕΚΠΑ Ανδρέας Παπανδρέου. Μιλώντας με βάση την εμπειρία που έχει συσσωρεύσει το SDSN Greece στη βιώσιμη ανάπτυξη, ως μέλος του παγκόσμιου δικτύου ακαδημαϊκών του SDSN, σημείωσε μεταξύ άλλων τον κρίσιμο ρόλο των επενδύσεων στις νέες τεχνολογίες, με την τεχνητή νοημοσύνη στο επίκεντρο, αλλά και με τεχνολογίες όπως το ChatGPΤ να εγείρουν ερωτήματα για δυνητικές απειλές. Η ενεργειακή μετάβαση, ανέφερε, απαιτεί συνεργασία, η οποία αποτελεί και το κλειδί για την ειρήνη. Πρόσθεσε ότι η υπόσχεση που δίνει η βιωσιμότητα είναι να βρεθεί κοινός τόπος ώστε να αφήσουμε πίσω όλα αυτά που μας χωρίζουν και προκαλούν εντάσεις, όπως π.χ. ο ανταγωνισμός της Δύσης με την Κίνα και να πάρουμε παράδειγμα από αυτά που μας ενώνουν, όπως για παράδειγμα η συνεργασία για την ανάπτυξη εμβολίων την περίοδο της πανδημίας. Η βιωσιμότητα χρειάζεται ολιστική προσέγγιση και μια νέα διακυβέρνηση που θα επικεντρώνεται στη συνεργασία και στον διάλογο με εμπλοκή όλων των ενδιαφερομένων μερών, σημείωσε κλείνοντας ο κ. Παπανδρέου.

Matteo Renzi, πρώην Πρωθυπουργός της Ιταλίας
Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Matteo Renzi απαρίθμησε μια σειρά από σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν το 2023 σηματοδοτώντας προκλήσεις για το αναδυόμενο πολιτικό σκηνικό. Ερωτηθείς σχετικά, σημείωσε ότι το αποτέλεσμα στις εκλογές του 2024 στις ΗΠΑ είναι απρόβλεπτο. Αν ο Ντόναλντ Τραμπ θα είναι επικίνδυνος για το μέλλον του πλανήτη θα το δούμε, όπως είπε, αν και η άρνησή του να αποδεχτεί την ήττα του στις προηγούμενες εκλογές ήταν πλήγμα για τη δημοκρατία. Πιο προβλέψιμες, όπως πρόσθεσε, είναι οι ρωσικές εκλογές, ενώ αναμένεται το αποτέλεσμα και από τις εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο κ. Renzi μίλησε επίσης για το περίπλοκο πλαίσιο που διαμορφώνεται μετά την 7η Οκτωβρίου. Αναφέρθηκε στις επιθέσεις σε βάρος των Ισραηλινών τονίζοντας ότι το πλήγμα είναι τεράστιο, αλλά η αντίδραση του Ισραήλ και των αραβικών κρατών έδειξε πως ο στόχος της Χαμάς δεν επετεύχθη. Στο τέλος, τις επόμενες εβδομάδες ή μήνες, σύμφωνα με τον κ. Matteo Renzi, θα φτάσουμε σε επίπεδο δύο κρατών που θα εγγυάται την ασφάλεια. Τόνισε ωστόσο ότι απαιτείται ένας άλλος –πολιτικός– ρόλος από την Ευρώπη, συνδέοντας έτσι τις γεωπολιτικές προκλήσεις με αυτές της βιωσιμότητας και του Green Deal, ένα μήνυμα το οποίο, σύμφωνα με τον ίδιο, απέτυχε να φέρει το προσδοκώμενο αποτέλεσμα λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία για την εξέλιξη των εκπομπών CO2 σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Δεν χρειαζόμαστε μόνο σλόγκαν αλλά μια συγκεκριμένη, ρεαλιστική και αποδοτική στρατηγική, με επένδυση στην τεχνολογία, σημείωσε κλείνοντας ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός.

Βασίλης Κικίλιας, Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας
Η στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης είναι η πρόληψη, σύμφωνα με τον Υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλη Κικίλια, ο οποίος μιλώντας για τη συζήτηση που αναπτύσσεται γύρω από την κλιματική αλλαγή και τη βιωσιμότητα σημείωσε ότι βρισκόμαστε ήδη στην κλιματική κρίση ή στην κλιματική κατάρρευση, σύμφωνα με μερίδα επιστημόνων. Μίλησε για τις προκλήσεις των πρόσφατων κρίσεων που κλήθηκε να διαχειριστεί από την ηγεσία διαφορετικών υπουργείων, αρχής γενομένης από την πανδημία, για να καταλήξει στις πρόσφατες εξελίξεις με τις πυρκαγιές στον Έβρο και τις πλημμύρες στη Θεσσαλία.

Το κλειδί για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, σύμφωνα με τον υπουργό, είναι η πρόληψη, τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Δεν πρέπει να χάνουμε χρόνο, τόνισε, εξηγώντας ότι η πρόληψη προϋποθέτει μια διαφορετική κουλτούρα, με εκπαίδευση των πολιτών. Πρόσθεσε ότι αναφορικά με την προετοιμασία για την άμεση ανταπόκριση του κράτους αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση της απλοποίησης των διαδικασιών σε πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο επίπεδο. Επιπλέον, ο κ. Κικίλιας αναφέρθηκε στο πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ, με επενδύσεις 2,5 δισ. ευρώ στο πλαίσιο διαγωνισμών που τρέχουν για αγορά ελικοπτέρων, αεροπλάνων και εξοπλισμό για το Πυροσβεστικό Σώμα σε συνδυασμό με τεχνολογίες από αισθητήρες και κάμερες μέχρι drones. Σε συνδυασμό με ένα σύστημα πρώιμης προειδοποιησης και δίκτυο αισθητήρων σε εθνικό επίπεδο οικοδομείται ανθεκτικότητα για αντιμετώπιση της επόμενης κρίσης, σημείωσε ο κ. Κικίλιας.

Chiril Gaburici, πρώην Πρωθυπουργός της Μολδαβίας
Οι κοινές προτεραιότητες σήμερα, με στόχο την παγκόσμια κοινωνική και οικονομική βιώσιμη ανάπτυξη, πρέπει να είναι η ενθάρρυνση του διαλόγου και της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, σύμφωνα με τον Chiril Gaburici, πρώην πρωθυπουργό της Μολδαβίας. Αναφέρθηκε στην αστάθεια και τις απρόβλεπτες καταστάσεις που βιώνουμε σημειώνοντας ότι ο κόσμος μας βρίσκεται σε μια φάση ανταγωνισμού του “ποιος θα κατακτήσει ποιον”. Τάχθηκε υπέρ των λύσεων της συμφιλίωσης και όχι της ταπείνωσης, κάτι που κατά την άποψή του απαιτεί διάλογο και αλλαγή του τόνου των δημόσιων δηλώσεων. Ο κ. Chiril Gaburici τόνισε τη σημασία της καλής γειτονίας, όπου το ένα κράτος δεν θα αντιμετωπίζει το άλλο ως ανταγωνιστή και πιθανό εχθρό. Πρόσθεσε ότι η τρέχουσα παγκόσμια αστάθεια δείχνει την ανάγκη να επανεξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνήσεις και οι άνθρωποι επικοινωνούν και συνεργάζονται, θέτουν στόχους και σχεδιάζουν ενέργειες. Κατέληξε σημειώνοντας ότι η προστασία του περιβάλλοντος, η υπερθέρμανση του πλανήτη και η βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων είναι παγκόσμιες προτεραιότητες και προς τούτο είναι καιρός να αλλάξει η κοινωνική κουλτούρα και να εγκαταλείψουμε τον πολιτικό και στρατιωτικό ανταγωνισμό.

Ana Birchall, πρώην αναπλ. Πρωθυπουργός, Ρουμανία
Η καθαρή ενέργεια είναι ένας κρίσιμος στόχος αλλά χρησιμοποιείται ως όπλο, σύμφωνα με την πρώην αναπλ. Πρωθυπουργό της Ρουμανίας Ana Birchall, που σημείωσε ότι στόχος πρέπει να είναι η ειρήνη, με σεβασμό στη διπλωματία και τις διεθνείς σχέσεις, που αποτελούν την προϋπόθεση για να πάμε μπροστά. Μιλώντας ειδικότερα για τους Στόχους που έχει θέσει η ΕΕ, ανέφερε ότι είναι ανάγκη να επιστρέψει η στοχοθεσία για το ενεργειακό μίγμα στις χώρες και να μην επιβάλλεται από την ΕΕ, καθώς όλες οι χώρες, όπως είπε χαρακτηριστικά, δεν έχουν την ηλιοφάνεια της Ελλάδας. Πρόσθεσε επίσης ενδεικτικά τον ρόλο που διαδραμάτισε το Αζερμπαϊτζάν στην ενεργειακή ασφάλεια στην Ευρώπη, εξηγώντας ότι η οικοδόμηση νέων ενεργειακών διαδρόμων είναι ένα ακόμη καλό παράδειγμα του πώς μπορούμε να ικανοποιήσουμε τον Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης αναφορικά με την ενεργειακή εφοδιαστική αλυσίδα, που πρέπει να είναι στην κορυφή της ατζέντας. Η κ. Ana Birchall αναφέρθηκε επίσης στις προκλήσεις όπως, μεταξύ άλλων, το κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης, η ασφάλεια των αλυσίδων εφοδιασμού αλλά και οι εκλογές του 2024 – οι περισσότερες στην ιστορία που διεξάγονται σε ένα έτος. Σημείωσε ότι απαιτούνται συγκεκριμένες πολιτικές για την επίτευξη των Στόχων και εξέφρασε την ελπίδα για συμφωνία στην επικείμενη COP 28 που θα εγγυηθεί λύσεις στους μελλοντικούς κινδύνους.

Mladen Ivanic, πρώην πρόεδρος Βοσνίας & Ερζεγοβίνης
Ο πρώην πρόεδρος της Βοσνίας & Ερζεγοβίνης Mladen Ivanic αναφέρθηκε στo παράδειγμα της χώρας και του πολέμου που προηγήθηκε, για να αναδείξει τη σημασία της ρεαλιστικής λύσης, της συνεργασίας των μεγάλων δυνάμεων, της διπλωματίας και της αμεσότητας των παρεμβάσεων για την επικράτηση της κανονικότητας. Μεταφέροντας το κέντρο βάρους της τοποθέτησής του στα θέματα της βιώσιμης ανάπτυξης και στο ζητούμενο του αν οι στόχοι είναι ρεαλιστικοί, σημείωσε ότι στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες οι προτεραιότητες είναι άλλες. Μετέφερε την προσωπική του εμπειρία σημειώνοντας ότι η πλειοψηφία των πολιτικών δεν γνωρίζει βασικές έννοιες περί βιωσιμότητας, οπότε συμπέρανε πως δεν μπορούμε να αναμένουμε ρεαλιστική πρόοδο υπό τις παρούσες συνθήκες. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τον κ. Mladen Ivanic, πρέπει να υπάρξει κάποιος που να ηγηθεί της προσπάθειας, με την ΕΕ να προβάλλει ως η μόνη μεγάλη δύναμη που μπορεί να το πετύχει. Αναρωτήθηκε ωστόσο εάν σήμερα υπάρχουν στην Ευρώπη ηγέτες με όραμα ώστε να ηγηθούν αποτελεσματικά, θεωρώντας ότι υπάρχει σχετικό έλλειμμα. Κατέληξε δε ότι η ακαδημαϊκή κοινότητα και τα ΜΜΕ μπορούν να ασκήσουν πίεση για να προωθηθούν οι ιδέες που θα λάβουν σοβαρά υπ’όψιν οι πολιτικοί.

Graeme Maxton, πρώην Γενικός Γραμματέας της Λέσχης της Ρώμης
Ο κόσμος απέχει λιγότερο από μια δεκαετία από την έναρξη μιας κλιματικής καταστροφής, σύμφωνα με τον πρώην Γενικό Γραμματέα της Λέσχης της Ρώμης Graeme Maxton, που παρουσίασε στοιχεία για την εξέλιξη της θερμοκρασίας τα τελευταία 65.000 χρόνια. Σημείωσε ότι οι στόχοι για μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2050 και οι ευρωπαϊκές προσπάθειες δεν μπορούν να κάνουν διαφορά χωρίς παγκόσμια συνεργασία. Όπως ανέφερε, πρέπει να αντιληφθούμε τι διακυβεύεται για να αποφύγουμε το τεράστιο οικονομικό κόστος και τις ανθρώπινες απώλειες. Ειδικότερα, ανέλυσε 4 σημεία προσοχής:

-Την αύξηση του όγκου των αερίων στην ατμόσφαιρα, που σε λίγα χρόνια θα ξεπερνά το επίπεδο που καθιστά αναπόφευκτη την αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2 βαθμούς.

-Το γεγονός ότι η Ευρώπη ευθύνεται για το 15% των παγκόσμιων εκπομπών, οπότε οι φιλόδοξοι στόχοι της δεν λύνουν το πρόβλημα.

-Την ανάγκη για παγκόσμια συνεργασία με συμμετοχή των ΗΠΑ και της Κίνας, καθώς και Ινδίας, Ρωσίας και Ιαπωνίας, με ταυτόχρονη συνεργασία με χώρες που παρέχουν ορυκτά για την βιομηχανία της ενέργειας όπως Σαουδική Αραβία, Βενεζουέλα, Καναδάς, Ιράν, Καζακστάν.

-Τέλος, ο κ. Graeme Maxton σημείωσε ότι μέχρι το 2050 περισσότεροι από 500 εκατομμύρια άνθρωποι θα εκτοπιστούν λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, ενώ προειδοποίησε για τον κίνδυνο μείωσης του ΑΕΠ κατά 50% μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα. Mόνο με τη συνεργασία και την ειρήνη μπορούμε να ελπίζουμε σε ένα καλύτερο μέλλον, σημείωσε κλείνοντας ο κ. Maxton.

Νίκος Χαρδαλιάς, νεοεκλεγείς Περιφερειάρχης Αττικής
Προτεραιότητα της νέας διοίκησης της Περιφέρειας Αττικής, είναι η βιωσιμότητα, σύμφωνα με τον νεοεκλεγέντα περιφερειάρχη Νίκο Χαρδαλιά, ο οποίος αναφέρθηκε σε στοιχεία του ΟΟΣΑ που δείχνουν ότι η ανάπτυξη της Αττικής θα μπορούσε να επηρεάσει συνολικά την οικονομία. Ειδικότερα, με ρυθμό ανάπτυξης της χώρας 2% κατ’ έτος, η Ελλάδα θα επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα σε 15 χρόνια, ενώ με ρυθμό ανάπτυξης της Περιφέρειας Αττικής κατά 3% ετησίως η περίοδος ανάκαμψης μειώνεται κατά 7 χρόνια περίπου, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε. Ο κ. Χαρδαλιάς αναφέρθηκε επίσης στο νέο πρόγραμμα «ΑΤΤΙΚΗ» 2021-2027 με το οποίο ενεργοποιείται ένα ειδικό παρατηρητήριο περιβάλλοντος και βιωσιμότητας σε συνεργασία με επιστημονικούς φορείς όπως η Ακαδημία Αθηνών, το Αστεροσκοπείο και το ΕΚΠΑ. Όπως είπε ο Χαρδαλιάς, όχημα στη νέα εποχή της πράσινης μετάβασης, είναι η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και σύμμαχος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι πόροι του ΕΣΠΑ. Για την Περιφέρεια Αττικής μάλιστα είναι αυξημένοι κατά 54% σε σχέση με την περίοδο 2014-2020, με το 30% να διατίθεται αποκλειστικά για δράσεις αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Ο νεοεκλεγείς περιφερειάρχης αναφέρθηκε μεταξύ άλλων και στην πρόθεση να δοθούν κίνητρα στις επιχειρήσεις της Αττικής αξιοποιώντας πόρους του νέου ΕΣΠΑ.

Επιπρόσθετα, όπως είπε, μέσω του νέου ΕΣΠΑ χρηματοδοτούνται δημόσιοι φορείς με έδρα στην Αττική για επενδύσεις σε εξοπλισμό και βελτίωση της ενεργειακής κλάσης των κτιρίων, ενισχύεται το εγχείρημα των ενεργειακών κοινοτήτων, προωθείται η βιώσιμη αστική κινητικότητα, εγκαθίστανται σταθμοί φόρτισης και αντικαθίσταται μέρος του κινητού εξοπλισμού της Περιφέρειας με νέα ηλεκτροκίνητα οχήματα, ενώ χρηματοδοτούνται και τα απαραίτητα έργα αποκατάστασης των υγροτόπων της Αττικής.

Κωνσταντίνος Κυρανάκης, Υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης
Στα ζητήματα τεχνολογίας και περιβάλλοντος εστίασε ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κωνσταντίνος Κυρανάκης, ο οποίος επεσήμανε ότι ο συνδυασμός τεχνολογικών επενδύσεων και πολιτικών μηδενισμού των εκπομπών ρύπων, είναι εξαιρετικά σημαντικός για την ανάπτυξη της χώρας. Όπως ανάφερε, η Ελλάδα έχει ξεπεράσει τον στόχο της Ε.Ε. για το Ταμείο Ανάκαμψης, διοχετεύοντας ποσοστό άνω του 20% για τεχνολογικές επενδύσεις. Ταυτόχρονα, πρόσθεσε, η χώρα έχει αυξήσει την εξάρτηση από ΑΠΕ. «Ξεκινήσαμε από το 18%, τώρα είμαστε κοντά στο 50%. Εάν συνδυάσουμε τις τεχνολογικές επενδύσεις με πολιτικές net zero, αυτό είναι σημαντικό για την ανάπτυξη της χώρας», σχολίασε χαρακτηριστικά, επικαλούμενος ως παράδειγμα το πρόγραμμα των «πράσινων νησιών», το οποίο αναμένεται να επεκταθεί και στο Καστελλόριζο. «Οι δυσκολίες με τα τόσα διαφορετικά νησιά μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα βιωσιμότητας μέσω των δικτυών», συμπλήρωσε. Αναφορά έκανε και στο Internet of Things (IoT). «Θέλουμε περισσότερες έξυπνες συσκευές. Το ΙοΤ μπορεί να παράσχει δεδομένα, ώστε τα ΙΧ και οι συσκευές να είναι πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Όμως, αυτό θα οδηγήσει σε εκθετική αύξηση της χρήσης ίντερνετ και άρα, σε περισσότερη ενέργεια», υποστήριξε ο κ. Κυρανάκης. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, επεσήμανε την ανάγκη η χρήση ενέργειας να είναι «πράσινη».

Γρηγόρης Στεφανόπουλος, Καθηγητής Χημικής Μηχανικής και Βιοτεχνολογίας στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT)
Απαισιόδοξος για την προοπτική ελέγχου των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου εμφανίστηκε ο καθηγητής Χημικής Μηχανικής και Βιοτεχνολογίας στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT) Γρηγόρης Στεφανόπουλος, παρότι αναγνώρισε ότι υπάρχουν αρκετά ενθαρρυντικά σημάδια, τα οποία όμως, το μόνο που καταφέρνουν είναι να επιβραδύνουν την πορεία προς την άβυσσο. Προς επίρρωση, υπενθύμισε ότι η εξάλειψη του στόλου των Ι.Χ. εσωτερικής καύσης θα χρειαστεί περισσότερα από 100 χρόνια, ενώ πλοία, φορτηγά και αεροπλάνα εξακολουθούν να χρειάζονται υγρά ορυκτά καύσιμα, δεδομένου ότι σήμερα δεν υπάρχει τεχνολογία για ανανεώσιμα καύσιμα. Επίσης, υποστήριξε ότι αν και έχει σημειωθεί πρόοδος σε πολλούς τομείς, οι επενδύσεις δεν μπορούν να κάνουν τη διαφορά, καθώς χρειαζόμαστε πολλά χρόνια για να πετύχουμε μια λύση σε μεγάλη κλίμακα. Σε αυτό το σημείο, δε, εκτίμησε ότι ο στόχος για μηδενικές εκπομπές έως το 2050 δεν πρόκειται να επιτευχθεί. Όσον αφορά τι πρέπει να γίνει ώστε να αλλάξει η παραπάνω εικόνα, ο ίδιος πρότεινε την επιβολή ενός φόρου στον άνθρακα αλλά και τη διαμόρφωση ενός τοπίου πολύ πιο ξεκάθαρου ως προς τις «πράσινες» επενδύσεις. «Σήμερα, αν είσαι επενδυτής και θες να επενδύσεις στην “πράσινη” ενέργεια, θα συναντήσεις ένα τοπίο αρκετά περίπλοκο», παρατήρησε. Υπό αυτό το πρίσμα, εξέφρασε την άποψη ότι οι πολιτικοί είναι αυτοί που πρέπει να αποφασίσουν για την «πράσινη» μετάβαση και την τεχνολογία θα ακολουθήσει στη συνέχεια. «Εάν οι άνθρωποι έδιναν στην κλιματική αλλαγή τη σημασία που πρέπει, θα είχαμε λύσεις μέσα σε πέντε χρόνια», κατέληξε.

Ángel Alonso Arroba, Αντιπρύτανης management και ανάπτυξης, IE Business School, Ισπανία
Από την πλευρά του, ο αντιπρύτανης management και ανάπτυξης από το IE Business School της Ισπανίας Angel Alonso Arroba υποστήριξε ότι πολιτικοί και τεχνολογία έχουν μια αμφίδρομη σχέση ως προς την «πράσινη» μετάβαση. «Όταν παίρνουμε πολιτικές αποφάσεις, θα πρέπει να κοιτάμε βασικούς τομείς, όπου η καινοτομία είναι καταλυτική», σημείωσε ενδεικτικά. Και συνέχισε: «Έχουμε δει πρόοδο, έχουμε δει “πράσινη” ενέργεια, ξέρουμε πού είναι οι προκλήσεις (αποθήκευση, δίκτυα) […] Έχουμε επίσης υψηλές εκπομπές από τις βιομηχανίες […] Υπάρχουν, όμως, τεχνολογίες που μπορούν να μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε αυτήν την κατάσταση». Αναφορά έκανε και στη γεωργία, όπου απαιτούνται αλλαγές, καθώς, ενώ ο τομέας αντιστοιχεί μόλις στο 1% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, παράγει το 10% των ευρωπαϊκών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Ταυτόχρονα, εξήρε τη σημασία της βελτίωσης στην ενεργειακή απόδοση και στις εκπομπές του κλάδου μεταφορών. Όμως, δεν παρέλειψε να σχολιάσει και τις παρενέργειες. «Παράγοντας αυτές τις τεχνολογίες, μήπως αυτό μας οδηγήσει στο να καταναλώνουμε περισσότερη ενέργεια» διερωτήθηκε, τέλος.

Αναστασία Βάρτη, Manager, Consulting, ΚPMG στην Ελλάδα
Στη σημασία ανάπτυξης συνεργειών μεταξύ του ψηφιακού μετασχηματισμού και του ESG επικεντρώθηκε η Αναστασία Βάρτη, manager, consulting της ΚPMG στην Ελλάδα, η οποία επεσήμανε ότι το ESG είναι κάτι το οποίο όχι μόνο θέλουμε να έχουμε, αλλά και πρέπει να έχουμε. Με την Ε.Ε. να ασκεί πιέσεις για την υλοποίηση των στόχων, όπως εξήγησε, οι ελληνικές εταιρείες καλούνται να χρησιμοποιήσουν ψηφιακά εργαλεία για να συλλέξουν τις πληροφορίες και να τις μεταφράσουν σε δεδομένα. «ESG και ψηφιακή τεχνολογία μπορούν να οδηγήσουν πιο γρήγορα στον μετασχηματισμό», συμπλήρωσε, αναγνωρίζοντας ότι όλο και περισσότερες επιχειρήσεις υιοθετούν το ESG στις τεχνολογικές λύσεις. «Ανάλογα με την κάθε εταιρεία, οι απαιτήσεις είναι διαφορετικές. Πρέπει να δούμε ποια ψηφιακή λύση ταιριάζει περισσότερο», σημείωσε κλείνοντας.

Πέτρος Βαρελίδης, Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Τη σημασία ανάπτυξης μιας ολιστικής διαχείρισης των υδάτων επεσήμανε ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πέτρος Βαρελίδης, ο οποίος υπογράμμισε την ανάγκη να δούμε το πρόβλημα στη ρίζα, δηλαδή στη μεγάλη ζήτηση για νερό. «Αυτό οδηγεί και στην έλλειψη», παρατήρησε, διερωτώμενος πόσο βαμβάκι χρειάζεται να καλλιεργήσουμε στη Θεσσαλία, δεδομένου ότι πρόκειται για μια καλλιέργεια που απαιτεί αρκετό νερό. Την ίδια στιγμή, ο κ. Βαρελίδης εστίασε στην επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων, ενώ δεν απέκλεισε και το ενδεχόμενο μεταφοράς νερού από άλλες πηγές. Σε κάθε περίπτωση, ο ίδιος επανέλαβε ότι πρέπει να έχουμε υπόψη τη συνολική εικόνα των υδάτων. Τις επόμενες εβδομάδες, συμπλήρωσε, θα παρουσιάσουμε τη νέα πολιτική τιμολόγησης για τους παρόχους νερού. Σύντομα, δε, θα ανακοινωθεί και το νομοσχέδιο για την ολιστική διαχείριση των υδάτων στη Θεσσαλία, η οποία θα λειτουργήσει ως πιλότος για τις υπόλοιπες περιφέρειες. Τέλος, ο κ. Βαρελίδης προανήγγειλε την αναδιοργάνωση των παρόχων ύδατος, ώστε «να έχουμε την απαιτούμενη μάζα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων».

Χάρης Σαχίνης, Διευθύνων Σύμβουλος, ΕΥΔΑΠ
Τη σημασία του ύδατος εξήρε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ Χάρης Σαχίνης, ο οποίος διαβεβαίωσε ότι η ΕΥΔΑΠ προσπαθεί να παρέχει καθαρό νερό σε όλους. Αυτό σημαίνει, εξήγησε, ότι η ποιότητα πρέπει να είναι καλή και ότι η όλη διαδικασία πρέπει να είναι φιλική προς το περιβάλλον. Σε αυτό το σημείο, παρατήρησε ότι το νερό στην Αθήνα είναι το δεύτερο φθηνότερο σε όλο τον κόσμο, ενώ αναφέρθηκε και στα σχέδια επαναχρησιμοποίησης του νερού στην Ψυττάλεια για βιομηχανικούς σκοπούς. Ταυτόχρονα, ο κ. Σαχίνης σημείωσε ότι η ΕΥΔΑΠ αντικαθιστά το δίκτυο και χρησιμοποιεί πηγές ύδατος που βρίσκονται γύρω από την Αττική. «Προσπαθούμε να κάνουμε τον κύκλο του νερού όσο πιο αποτελεσματικό γίνεται», διαβεβαίωσε. Επίσης, αναφέρθηκε στο σενάριο της εξάντλησης των αποθετήρων νερού στο μέλλον. «Πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε, αν και δεν νομίζω ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο». Τέλος, δεν παρέλειψε να εστιάσει στην ανάγκη για νέες επενδύσεις, εκφράζοντας την προτίμηση στις επιδοτήσεις έναντι των δανείων, καθώς με αυτόν τον τρόπο η τιμή του νερού παραμένει χαμηλή.

Oren Booky, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, Booky Oren Global Water Technologies, Ισραήλ
Στην εμπειρία του Ισραήλ αναφέρθηκε ο πρόεδρος και διευθύνων Σύμβουλος της Booky Oren Global Water Technologies Oren Booky, ο οποίος υποστήριξε ότι χάρη στην τεχνολογία η χώρα αντί να συλλέγει το νερό, πλέον το παράγει. Όπως σημείωσε, το Ισραήλ χρειάστηκε περίπου 100 χρόνια για να αποκτήσει αυτάρκεια στο νερό. Εάν, όμως, ξεκινούσε σήμερα αυτή η διαδικασία, θα απαιτούνταν μόλις 20 με 30 χρόνια. Στο σημείο αυτό, υπογράμμισε ότι πρέπει να προσεγγίζουμε το νερό ως οικονομικό και όχι ως φυσικό αγαθό, ενώ εστίασε στην ανάγκη για επενδύσεις. Ταυτόχρονα, ανέφερε ότι το Ισραήλ μπορεί να αποκτήσει πολύτιμα διδάγματα από άλλες χώρες, όπως η Αυστραλία και οι ΗΠΑ, εξαίροντας τη σημασία των έξυπνων δικτύων. Η διεθνής συνεργασία και η δημιουργία μιας παγκόσμιας βάσης δεδομένων μπορούν να εξορθολογίσουν τις διαδικασίες και να παράσχουν λύσεις στις περίπλοκες προκλήσεις, κατέληξε.

Ruben Fernandes, Διευθύνων Σύμβουλος, Aguas De Porto, Πορτογαλία
Στη σημασία του επιχειρηματικού μοντέλου που εφαρμόστηκε στο Πόρτο αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της Aguas De Porto της Πορτογαλίας Ruben Fernades, ο οποίος επεσήμανε ότι δεν προσφέρουμε μόνο το πόσιμο νερό, αλλά διαχειριζόμαστε τα όμβρια ύδατα, τα ρυάκια της πόλης και τα απόβλητα. «Πρόκειται για έναν και ενιαίο πόρο, τον οποίο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και πρέπει να επαναχρησιμοποιήσουμε», σχολίασε. Ειδική μνεία έκανε στη διαχείριση των απωλειών ύδατος. Όπως εξήγησε, το 2006 χάναμε το 50% του νερού. Τα τελευταία χρόνια υλοποιούμε μια στρατηγική, η οποία δεν στοχεύει μόνο στην επίλυση του προβλήματος (σωλήνες, αγωγοί), αλλά σε μια ολιστική προσέγγιση. «Χρησιμοποιούμε μηχανική μάθηση και τεχνητή νοημοσύνη για να προβλέψουμε τις ζημιές. Ως αποτέλεσμα πλέον χάνουμε μόλις το 13%», υπογράμμισε o Ruben Fernandes. Τέλος, έκανε λόγο για ένα πιλοτικό project, χάρη στο οποίο το νερό, κατόπιν επεξεργασίας, χρησιμοποιείται για το πλύσιμο της πόλης και το δημόσιο πότισμα, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στον στόχο της επαναχρησιμοποίησης.

Σταύρος Μουρελάτος, Γενικός Διευθυντής, The Coca-Cola Company Greece, Cyprus & Malta
Ο πλανήτης αντιμετωπίζει μια αυξανόμενη λειψυδρία, επεσήμανε ο γενικός διευθυντής της The Coca-Cola Company Greece, Cyprus & Malta Σταύρος Μουρελάτος, αναγνωρίζοντας ότι η ζήτηση για ασφαλές νερό υπερβαίνει την προσφορά σε ορισμένες περιοχές. Τις επόμενες δεκαετίες, περίπου 2-3 δισ. άνθρωποι παγκοσμίως θα δουν το πρόβλημα της λειψυδρίας να επιδεινώνεται, σημείωσε, επικαλούμενος τις διεθνείς εκθέσεις. Tο πρόβλημα δε, θα είναι μεγαλύτερο στις πόλεις, όπου ο αστικός πληθυσμός με λειψυδρία θα διπλασιαστεί από τα 930 εκατ. το 2016 σε 1,7 -2,4 δισ. το 2050, ανέφερε ο κ. Μουρελάτος. Σε αυτό το πλαίσιο, αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες της Coca–Cola για την κυκλική χρήση του νερού και στην προστασία των υδάτων. Ειδικά για την Ελλάδα, μάλιστα, παρέπεμψε στο πρόγραμμα “Zero Drop”, το οποίο μετά τη Φολέγανδρο και το Ηράκλειο θα επεκταθεί και στο Σχηματάρι, όπως εξήγησε ο κ. Μουρελάτος.

Στέλλα Αποστολάκη, Εκτελεστική Διευθύντρια του Κέντρου Αριστείας για την Αειφορία στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας (ACG)
Την ανάγκη προσαρμοστικότητας στην κλιματική αλλαγή αλλά και αξιοποίησης των λύσεων που μας δίνει η ίδια η φύση, υπογράμμισε η εκτελεστική διευθύντρια του Κέντρου Αριστείας για την Αειφορία στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας (ACG) Στέλλα Αποστολάκη. Εστιάζοντας στη διαχείριση των υδάτων, συγκεκριμένα, έκανε λόγο για συστήματα τα οποία μιμούνται τη φύση. «Αυτά τα συστήματα μπορούμε να είναι υπόγεια ή υπέργεια και μπορούν να βοηθήσουν στη συλλογή των όμβριων υδάτων, τα οποία κατόπιν επεξεργασίας μπορούν να περάσουν στην κατανάλωση», εξήγησε. Υπάρχουν, επίσης, προσεγγίσεις για την αποθήκευση και την επαναχρησιμοποίηση του νερού σε δευτερογενείς δραστηριότητες, όπως η άρδευση, η βιομηχανία, η πυρόσβεση, ο καθαρισμός πόλεων κ.ά. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται μια νέα υδάτινη πηγή, εξασφαλίζοντας την υδάτινη ασφάλεια και μειώνοντας τον κίνδυνο της λειψυδρίας, όπως ανέφερε η κ. Αποστολάκη.

Νίκος Παπαθανάσης, Αναπλ. Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
Στη συνεισφορά του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) στην ελληνική οικονομία, με φόντο την κλιματική κρίση και την πράσινη μετάβαση, αναφέρθηκε από το βήμα του Economist ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης. Όπως είπε, «το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι ένα εργαλείο για τη βιωσιμότητα και θα μας βοηθήσει να κάνουμε βήματα προς τα εμπρός. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αλλάξουν πολλά πράγματα. Πρέπει να προβούμε σε πολλές ενέργειες και δράσεις, να τρέξουν πρότζεκτ σε πολλές μεταρρυθμίσεις προκειμένου να υλοποιήσουμε ένα καλύτερο αύριο σε όρους βιωσιμότητας». Ο κ. Παπαθανάσης έκανε λόγο για τέσσερις πυλώνες επενδύσεων, σημειώνοντας πως «έχουμε τώρα το RRF, την Ευρωπαϊκή Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης με 26 δισ. ευρώ, το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης με 18 δισ. και το Εθνικό Σχέδιο επενδύσεων με 10 δισ. ευρώ. Όλα αυτά αθροίζονται σε 90 δισεκατομμύρια, οπότε το RRF καλύπτει το 40% των κονδυλίων που είναι διαθέσιμα για την επαύριο».

Τέλος, ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών τόνισε πως η Ελλάδα πληροί όλες τις προϋποθέσεις για την τρίτη εκταμίευση από το RRF. «Αναμένουμε ότι θα εγκριθούν με μαζί με τις τροποποιήσεις που είχαμε στείλει. Θα κριθεί στο Ecofin τον Δεκέμβριο και αύριο θα κάνουμε το αίτημα για τα 1,8 δισ. ευρώ των ενισχύσεων. Συνολικά, λοιπόν, θα λάβουμε σε ενισχύσεις και σε δάνεια 3,5 δισ. ευρώ», επεσήμανε χαρακτηριστικά.

Στέφανος Αγιάσογλου, Διευθύνων Σύμβουλος, ΟΣΥ
Στοιχεία για τη χρήση λεωφορείων υδρογόνου και την ένταξή τους στον στόλο της ΟΣΥ, παρέθεσε μιλώντας στο συνέδριο του Economist ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Στέφανος Αγιάσογλου. Όπως ανέφερε, η πράσινη μετάβαση είναι τεράστιο θέμα, ιδιαίτερα στις δημόσιες μεταφορές, σημειώνοντας ότι το υδρογόνο είναι το καύσιμο του μέλλοντος και πιο συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά τις μεταφορές, τη ναυτιλία και τις δημόσιες συγκοινωνίες. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Αγιάσογλου τόνισε πως η Ελλάδα είναι μια χώρα που ηγείται αυτών των προσπαθειών στην Ευρώπη. «Είχαμε ένα λεωφορείο με υδρογόνο για να κάνουμε δοκιμές και είδαμε ότι είναι εφικτό. Τώρα κάνουμε όλη την υποδομή που χρειάζεται και προετοιμαζόμαστε για το μέλλον», σημείωσε ο CEO της ΟΣΥ και προανήγγειλε πως σε δύο χρόνια θα έχουμε έναν πλήρως νέο στόλο στην Αθήνα με ηλεκτρικά λεωφορεία και ίσως τα επόμενα πέντε χρόνια θα έχουμε και λεωφορεία υδρογόνου στην Αθήνα και ίσως και στη Θεσσαλονίκη.

Jeffrey Sachs, διευθυντής του Συμβουλίου Ηγεσίας του Παγκόσμιου Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Global SDSN Leadership Council) και του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Columbia
Μήνυμα ότι χωρίς ειρήνη δεν μπορούμε να έχουμε βιώσιμη ανάπτυξη έστειλε στο συνέδριο του Economist ο διευθυντής του Συμβουλίου Ηγεσίας του Παγκόσμιου Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Global SDSN Leadership Council) και του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Columbia Jeffrey Sachs, τονίζοντας ότι δυστυχώς έχουμε πολλούς πολέμους στην ευρύτερη περιοχή. «Το Συμβούλιο Ασφαλείας πρέπει να κάνει τη δουλειά του. Να εξασφαλίσει την ειρήνη στο Ισραήλ, στην Παλαιστίνη αλλά και στην Ουκρανία. Χωρίς αυτό είμαστε χαμένοι όλοι και τα οικονομικά θα κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση», ανέφερε χαρακτηριστικά. Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, ο κ. Sachs εξέφρασε την άποψη ότι «οι ΗΠΑ θα πρέπει να αλλάξουν τελείως πορεία, να συνεργαστούν με ειρηνική διάθεση και να γίνουν κομμάτι της παγκόσμιας κοινότητας και όχι να λειτουργούν μονομερώς, καθώς αυτό θα καταστούσε τους σύγχρονους πολέμους παρελθόν».

Σε ό,τι αφορά τον ενεργειακό μετασχηματισμό και την ανθεκτικότητα του κλίματος, ο ίδιος αναφέρθηκε σε μακροπρόθεσμες στρατηγικές που αφορούν τις κρατικές επενδύσεις σε νέες υποδομές και σε ένα σύστημα μηδενικών εκπομπών άνθρακα, επισημαίνοντας πως θα πρέπει αυτά τα σχέδια να εξειδικευτούν. «Μόνο η βιώσιμη ανάπτυξη μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη ειρήνης, όχι μόνο μετριάζοντας την κρίση που βιώνουμε, αλλά και την υπερβολική μετανάστευση και την εξαθλίωση που παρατηρούμε», πρόσθεσε ο Jeffrey Sachs.

Φοίβη Κουντούρη, Πρόεδρος του Παγκόσμιου Συμβουλίου των Ενώσεων Οικονομολόγων Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, Συμπρόεδρος, SDSN Europe and Greece
Tην ανάγκη οι ηγέτες σε όλο τον κόσμο να λάβουν άμεση αποφασιστική δράση για τη μείωση των αιτιών της κλιματικής αλλαγής, επεσήμανε η πρόεδρος του Παγκόσμιου Συμβουλίου των Ενώσεων Οικονομολόγων Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων και συμπρόεδρος του SDSN Europe and Greece Φοίβη Κουντούρη, τονίζοντας ότι το SDSN Global Climate Hub έχει ως αποστολή του να παρέχει επιστημονικές συστάσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης.

Σύμφωνα με την ίδια, το Hub επεξεργάστηκε διάφορα δεδομένα στον δρόμο για την απανθρακοποίηση και στη δημιουργία διαφορετικών σεναρίων για το κλίμα. «Το Πολυτεχνείο της Κοπεγχάγης εκπόνησε μελέτη, εδώ και 6 χρόνια, και μιλάει για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να προβούμε σε απανθρακοποίηση όχι μόνο σε επίπεδο ενεργειακού μείγματος αλλά και όσον αφορά τη δομή ενεργειακής παραγωγής. Με λίγα λόγια, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να πετύχει αυτόν τον στόχο με επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δημιουργώντας αυτές τις διαδρομές μετάβασης με διαφάνεια και επενδύοντας σε ένα ευρωπαϊκό σχέδιο που θα επιτρέψει σε όλες τις χώρες του Νότου να παράγουν φθηνή ηλιακή ενέργεια», επεσήμανε η κ. Κουντούρη.

Μαρίνα Στέφου, Γενική Γραμματέας Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής
Τη δημιουργία σχεδίου για την αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης στις αρχές του 2024 προανήγγειλε η Γενική Γραμματέας Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής Μαρίνα Στέφου, τονίζοντας –μεταξύ άλλων– πως στόχος του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος μέσω πολιτικών που θα υποστηρίζουν την οικογένεια, τη γονιμότητα και τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας. Όσον αφορά τη μείωση τον ανισοτήτων, η κ. Στέφου ανέφερε πως η Ελλάδα υιοθέτησε μέτρα για να ενισχύσει τις δυνατότητες του κοινωνικού κράτους και να προωθήσει την κοινωνική συμπερίληψη, παρά τις προκλήσεις. Παράλληλα, η ίδια σημείωσε πως κορυφαία προτεραιότητα για την Ελλάδα και για την ελληνική κυβέρνηση είναι η προστασία των παιδιών και η ανάπτυξή τους. «Δέσμευσή μας είναι να μειώσουμε την ανισότητα και τον σκληρό αποκλεισμό, μέσα από το πλάνο για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, εξασφαλίζοντας ότι όλα τα παιδιά έχουν πρόσβαση στην υγεία, στην εκπαίδευση, στη στέγαση και στην τροφή», υπογράμμισε η κ. Στέφου.

Alexandre Stutzmann, επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας, Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών (UNRWA)
Καταστροφική χαρακτήρισε την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή της Γάζας ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας από την Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών (UNRWA) Alexandre Stutzmann, σημειώνοντας πως «η βιωσιμότητα χρειάζεται ειρήνη και για να ληφθεί σοβαρά».

Περιγράφοντας τον πόλεμο στην περιοχή, ο κ. Stutzmann ανέφερε πως αυτό που συνέβη στις 7 Οκτωβρίου είναι ανήκουστο. «Δείχνει ότι αυτός ο κύκλος της βίας δεν έχει σταματήσει (…) Το Παλαιστινιακό ζήτημα δεν μπορεί να αγνοηθεί πλέον, πρέπει πάση θυσία να επιλυθεί. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι η πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας και μετά η ανοικοδόμηση. Όταν σταματήσει η περίοδος μετάβασης θα πρέπει να γίνουν ελεύθερες εκλογές, οι ΗΠΑ μαζί με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Αραβικά κράτη πρέπει να βρουν μια βιώσιμη λύση εντός της Παλαιστίνης και για τον παλαιστινιακό λαό. Γιατί αυτή η κατάσταση επηρεάζει όλους μας και κυρίως την Ανατολική Μεσόγειο και τις γειτνιάζουσες χώρες. Επίσης, η πολιτική βιωσιμότητα σε αυτήν την περίπτωση είναι εξαιρετικής σημασίας», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Stutzmann.

Παυλίνα Πρωταίου, Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος, Beyond CSR
«Δεν μπορούμε να μιλάμε για βιώσιμη και ισότιμη μετάβαση αν δεν υπάρχει ειρήνη» τόνισε η πρόεδρος και διευθύνουσα Σύμβουλος του Beyond CSR Παυλίνα Πρωταίου, κάνοντας λόγο για μια θεσμική κρίση σε όλα τα επίπεδα. Η ίδια έκανε αναφορά στο δημογραφικό αλλά και στην αυξανόμενη φτώχεια παρά -όπως είπε- κάποιους θετικούς δείκτες ανάπτυξης. «Πρέπει να κάνουμε reset και να σκεφτούμε τι σημαίνει ακριβώς θεσμός και πώς ακριβώς υλοποιούμε τις βιώσιμες και συμπεριληπτικές πολιτικές μας», κατέληξε.

Σοφία Βούλτεψη, Υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου της Ελλάδας
Πιο επιτακτική από ποτέ χαρακτήρισε την ανάγκη για μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική ένταξης η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Σοφία Βούλτεψη, σημειώνοντας πως θα πρέπει εφαρμόζεται από όλους και να αποβλέπει συγχρόνως στην προστασία των θρησκευτικών ελευθεριών, της ελευθερίας της γνώμης αλλά και την καταστολή του εξτρεμισμού και της ριζοσπαστικοποίησης. Παράλληλα, η κ. Βούλτεψη, αφού αναφέρθηκε στους τρεις ενεργούς πολέμους στη Συρία, στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, μίλησε για την εργαλειοποίηση των κρίσεων για ιδεολογικούς και πολιτικούς σκοπούς. «Κάπως έτσι μπαίνει ένα μεγάλο ερωτηματικό στη λέξη βιωσιμότητα», τόνισε και ξεκαθάρισε πως «δεν μπορούμε να έχουμε βιωσιμότητα όταν μιλάμε για τις μεταναστευτικές και τις προσφυγικές ροές».

Jessie Thomson, επικεφαλής της αντιπροσωπείας στην Τουρκία, Διεθνής Ομοσπονδία Συλλόγων Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου (IFRC)
Τις σημαντικότερες ανησυχίες που αντιμετωπίζει η Διεθνής Ομοσπονδία Συλλόγων Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου, υπογράμμισε από το βήμα του Economist η επικεφαλής της αντιπροσωπείας στην Τουρκία Jessie Thomson, σημειώνοντας πως «έχουμε αναλάβει μια πραγματική δέσμευση να μην μείνει κανένας πίσω». Σύμφωνα με την κ. Thomson, το πρώτο κομμάτι αφορά τη μετανάστευση και το επικίνδυνο ταξίδι που αντιμετωπίζουν πολλοί μετανάστες, με την ίδια να στέκεται στην έλλειψη ενός μηχανισμού συντονισμού για την προστασία αυτών των ανθρώπων. Ακόμη μία ανησυχία για τη διεθνή ομοσπονδία είναι η περιορισμένη πρόσβαση σε πληροφορία, καθώς πολλοί άνθρωποι πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης, όπως είπε. «Και τέλος, πολύ σημαντική πρόκληση είναι όταν φτάνουν στη χώρα προορισμού οι πρόσφυγες και μετανάστες και αντιμετωπίζουν τεράστια εμπόδια, όπως η γλώσσα, η πρόσβασή τους στην υγεία και οι δυσκολίες ένταξης στην αγορά», πρόσθεσε η κ. Thomson.

Ελένη Κοντού, Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας
Με την παράθεση ενός από τα άρθρα της Διακήρυξης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, όπου «καθένας έχει το δικαίωμα να εγκαταλείπει οποιαδήποτε χώρα, ακόμα και τη δική του, και να επιστρέφει σε αυτήν», ξεκίνησε την παρέμβασή της στο συνέδριο του Economist, η πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας Ελένη Κοντού. Αναφερόμενη στο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση, η κ. Κοντού τόνισε πως «παρά τη δέσμευση για μια πιο σύμφωνη προς τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων προσέγγιση και την έμφαση στο γεγονός πως η μετανάστευση μπορεί να είναι χρήσιμη και θετική για την Ευρώπη, το Pact φαίνεται να αυξάνει τους κινδύνους καθώς δίνει έμφαση στην αποτροπή εισόδου και στις επιστροφές». Σύμφωνα με την ίδια, η προτεραιότητα της επιστροφής και της απέλασης κυριαρχεί στην πρόταση, ενώ περιέχει μη ρεαλιστικές προτάσεις οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Στο πλαίσιο αυτό, η Διεθνής Αμνηστία κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και κάνει ανεξάρτητη έρευνα για συμβάντα στα οποία υπάρχουν ενδείξεις για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ανέφερε η κ. Κοντού.

Khalid Koser, μέλος Δ.Σ., Andan Foundation, Ελβετία
Την άποψη ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια βασική διάσταση της βιωσιμότητας που αγγίζει τους πρόσφυγες εξέφρασε ο Khalid Koser, μέλος ΔΣ του Andan Foundation από την Ελβετία, τονίζοντας ωστόσο ότι πρέπει να απομυθοποιήσουμε κάποια πράγματα. Όπως είπε, «ένας εξ αυτών των μύθων είναι ότι η κλιματική αλλαγή αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε εκτοπισμό. Δεν ισχύει αυτό, υπάρχουν πολλές μεταβλητές που δείχνουν ότι το αποτέλεσμα δεν είναι προκαθορισμένο. Δεύτερος μύθος, ότι η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε μαζικές μετακινήσεις και ένας τρίτος μύθος –που πολλές φορές αποτρέπει κόσμο να ασχοληθεί με το ζήτημα– είναι ότι για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή και τους εκτοπισμούς πρέπει να ξαναγράψουμε τη Σύμβαση για τους πρόσφυγες του 51». Κλείνοντας, ο κ. Koser ανέφερε ότι βλέπουμε να γίνεται δουλειά σε όλο τον κόσμο και με βάση αυτό «θα πρέπει να κάνουμε τους μετανάστες μέρος της λύσης και όχι μέρος του προβλήματος. Πολύ γρήγορα, διότι έρχεται πάνω μας το πρόβλημα πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι αναμένουμε», υπογράμμισε κλείνοντας.