O κρίσιμος ρόλος των μικρών κρατών στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Δελφοί, 11 Απριλίου 2025 – Το ερώτημα αν οι στρατηγικές της Ευρώπης είναι συμβατές με τα μικρότερα κράτη της ΕΕ και αν μπορούν τα μικρά κράτη να συμμετέχουν στις επαναστατικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης έθεσε στους ομιλητές ο συντονιστής της συζήτησης Βασίλης Μοναστηριώτης, Καθηγητής της έδρας Ελευθέριος Βενιζέλος & Διευθυντής του Ελληνικού Παρατηρητηρίου, LSE. Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, που πραγματοποιείται στους Δελφούς από τις 9 έως τις 12 Απριλίου, σε συνεργασία με το Ελληνικό Παρατηρητήριο του London School of Economics.
«Το πρόβλημα με την Ε.Ε. είναι ότι οι ευρωπαϊκές πολιτικές είναι εκ φύσεως εθνικές» απάντησε Elzbieta Bienkowska, Πρόεδρος του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής, Επίτροπος της ΕΕ (2014-2019). Η Elzbieta Bienkowska περιέγραψε την εμπειρία της από την περίοδου που διατέλεσε Επίτροπος της ΕΕ, ιδιαίτερα στις προσπάθειες της να αποκτήσουν τα κράτη – μέλη κοινή πολιτική προμηθειών αμυντικού εξοπλισμού.
«Θυμάμαι ότι επί περίπου 5 χρόνια προσπαθούσα να πείσω τα μέλη για μία κοινή διαδικασία προμηθειών στρατιωτικού εξοπλισμού. Ήταν πιο εύκολο όταν έφυγαν οι Βρετανοί, αλλά η βασική λογική των κρατών-μελών ήταν ότι θα βασίζονται στο ΝΑΤΟ. Έτσι κάθε χρόνο χάνουμε δισεκατομμύρια, γιατί τα μέλη κάνουν διαγωνισμούς με πολύ διαφορετικό τρόπο και έτσι καταλήγουν να αγοράζουν πολύ πιο ακριβά. Τώρα τα κράτη συζητάνε το θέμα, αλλά ακόμα κυριαρχεί η εθνική νοοτροπία» είπε.
Σε ότι αφορά στα μικρότερα κράτη, η Elzbieta Bienkowska είπε ότι «όλα τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν μερίδιο στην κοινή ευημερία, γιατί όλα έχουν κάτι να προσφέρουν. Το βασικό πρόβλημα στην Ευρώπη είναι ότι δεν είμαστε αρκετά ενωμένοι. Φοβάμαι ότι θα καταλήξουμε ένα μουσείο όπου οι άνθρωποι θα έρχονται μόνο για να βλέπουν ιστορικά αξιοθέατα» είπε προσθέτοντας «οι καινοτόμες επιχειρήσεις μας χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ, παρότι η Ευρώπη έχει υψηλότερο ποσοστό αποταμιεύσεων».
Στο πρόβλημα μη επαρκούς χρηματοδότησης για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, κυρίως τις μικρές και τις start up, αναφέρθηκε και η Ana Abrunhosa, Υπουργός Εδαφικής Συνοχής της Πορτογαλίας (2022-2024) – Μέλος του Πορτογαλικού Κοινοβουλίου.
«Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη δίδυμη μετάβαση και τα μικρά κράτη μπορούν να έχουν φωνή. Αυτό είναι το καλό με την ΕΕ» είπε, προσέθεσε όμως ότι «δεν έχουμε capital market union, που θα βοηθήσει τις μικρές επιχειρήσεις και τις startup να σηκώσουν κεφάλαια για να αναπτυχθούν».
Η Α. Abrunhosa εξήγησε ότι στην Πορτογαλία ενισχύεται η ανάπτυξη cluster, μεταξύ εταιρειών και ακαδημαϊκών ερευνητών, με έμφαση σε συγκεκριμένους τομείς. «Δημιουργούμε cluster και ενισχύουμε τη συνεργασία των επιχειρήσεων με την ακαδημαϊκή έρευνα. Οι μικρές χώρες είναι σημαντικές. Πρέπει, όμως, να επικεντρώνονται σε συγκεκριμένους τομείς και να καινοτομούν περισσότερο. Στην Ευρώπη θα μπορούσαμε να παράγουμε περισσότερο, αλλά χάσαμε την τεχνολογική κούρσα».
«Κάποιες από τις εταιρείες στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντικές για τις αλυσίδες προμηθειών της Ευρώπης και αποδεικνύουν ότι η χώρα μας μπορεί να παράγει υψηλής αξίας προϊόντα, που ακολουθούν όλα τα στάνταρ που απαιτεί η ΕΕ» σημείωσε ο Μιχαήλ Στασινόπουλος, Εκτελεστικός Διευθυντής, Viohalco SA· Πρόεδρος, ElvalHalcor SA, Πρόεδρος, Ελληνική Παραγωγή.
«Τώρα είναι η ώρα για ενσωμάτωση, η οποία μπορεί να φέρει τεράστια οφέλη» τόνισε, προσθέτοντας ότι «στην Ελλάδα έχουμε εθνικούς πρωταθλητές που είναι ταυτόχρονα και ευρωπαϊκοί πρωταθλητές. Οι μικρές χώρες ίσως χρειάζεται να βοηθηθούν στον σχεδιασμό του αναπτυξιακού τους μοντέλου» είπε τονίζοντας ότι απαιτούνται μέτρα από τις Βρυξέλλες για τη μείωση του ενεργειακού κόστους.
