Η Τουρκία και το Τουρκμενιστάν πλησιάζουν στην μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη
Καθώς επιταχύνεται η διπλωματική κίνηση μεταξύ της Άγκυρας και του Ασγκαμπάτ, επιταχύνονται και οι προοπτικές για τα σχέδια εισαγωγής τουρκμενικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Η Τουρκία και το Τουρκμενιστάν έχουν έρθει πιο κοντά στην υλοποίηση ενός σχεδίου που αποσκοπεί στη μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη μετά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών του Τουρκμενιστάν Ρασίντ Μερέντοφ στην Άγκυρα στις αρχές της εβδομάδας.
Ο Μερέντοφ συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς και με τον Τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν, για να συζητήσουν τους διμερείς δεσμούς μεταξύ των δύο τουρκικών χωρών, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής συνεργασίας και της αύξησης του όγκου του αμοιβαίου εμπορίου στα 5 δισεκατομμύρια δολάρια από 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια που είναι σήμερα, ανέφερε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.
Αλλαγή στο ενεργειακό τοπίο της Ευρώπης;
Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε καθώς επιταχύνονται οι προσπάθειες για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Τουρκμενιστάν στην Ευρώπη μέσω της Τουρκίας, εν μέσω μιας δυτικής προσπάθειας να μειωθεί η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Το φυσικό αέριο του Τουρκμενιστάν μπορεί να συμβάλει στο ευρωπαϊκό ενεργειακό τοπίο.
Οι συνομιλίες του Μερέντοφ στην Άγκυρα ήρθαν στον απόηχο της επίσκεψης του Τούρκου υπουργού Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ στο Τουρκμενιστάν στις 31 Ιουλίου. Ο Ερντογάν ανακοίνωσε τον Ιούνιο ότι είναι “θέμα χρόνου” να μεταφερθεί το φυσικό αέριο που παράγεται στο Τουρκμενιστάν στην Τουρκία και στη συνέχεια στην Ευρώπη με τη συνεργασία του Αζερμπαϊτζάν.
Οι δύο χώρες υπέγραψαν συμφωνία για συνεργασία στον τομέα των υδρογονανθράκων και την προμήθεια τουρκμενικού φυσικού αερίου στην Τουρκία τον Μάρτιο.
Για τη ροή του φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν προς την Τουρκία, οι δύο χώρες σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν τον ήδη λειτουργικό αγωγό φυσικού αερίου Trans-Anatolian Natural Gas Pipeline (TANAP), ο οποίος σήμερα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην Τουρκία μέσω της Γεωργίας. Ο Ερντογάν δήλωσε επίσης τον Ιούνιο ότι η χωρητικότητα του αγωγού θα επεκταθεί σύντομα για την αποστολή φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Αρχικά, περίπου δύο δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα του τουρκμενικού αερίου θα μεταφέρονται με πλοία στο Αζερμπαϊτζάν και στη συνέχεια θα διοχετεύονται σε αγωγούς που συνδέονται με την Τουρκία.
Σύμφωνα με τον Δρ Ουμούτ Σόκρι, ενεργειακό στρατηγικό επιστήμονα και ανώτερο επισκέπτη συνεργάτη του Πανεπιστημίου George Mason, η προμήθεια του τουρκμενικού αερίου στην Ευρώπη μέσω της Τουρκίας ενέχει μια σειρά γεωπολιτικών επιπτώσεων.
“Η επιτυχής υλοποίηση αυτού του έργου θα επιτρέψει στην Ευρώπη να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο, μειώνοντας έτσι την επιρροή της Μόσχας στην περιοχή μέσω διαφοροποιημένων πηγών φυσικού αερίου”, δήλωσε στο Al-Monitor.
Το έργο μπορεί επίσης να ενισχύσει “τη θέση της Τουρκίας ως βασική χώρα διαμετακόμισης ενισχύοντας τη γεωπολιτική της θέση”, πρόσθεσε.
Η προσέγγιση του Ερντογάν στην Κεντρική Ασία
Ως το πρώτο έθνος που αναγνώρισε το Τουρκμενιστάν το 1991 μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η Τουρκία έχει βαθιά ριζωμένες σχέσεις με το Ασγκαμπάτ. Η συνεργασία των δύο χωρών στους τομείς του εμπορίου, της εκπαίδευσης και της ασφάλειας βαθαίνει επίσης με τους ενεργειακούς δεσμούς.
Αξιοποιώντας το κοινό εθνοτικό, πολιτιστικό και θρησκευτικό υπόβαθρο, η Τουρκία επιδιώκει στενότερους δεσμούς με τις τουρκικές χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Τουρκμενιστάν, στο πλαίσιο της προσέγγισης του Ερντογάν στην Κεντρική Ασία.
Ο Ερντογάν επιβεβαίωσε επίσης τη δέσμευση της χώρας του να ενταχθεί στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του μπλοκ στην Αστάνα τον Ιούλιο. Το υπό την ηγεσία της Κίνας μπλοκ ασφαλείας περιλαμβάνει επίσης αρκετές τουρκικές χώρες της Κεντρικής Ασίας.
Η Τουρκία είναι μέλος του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών (OTS), μαζί με το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν και το Κιργιστάν. Το Τουρκμενιστάν έγινε επίσης μέλος της ομάδας το 2021 με το καθεστώς του μέλους “παρατηρητή”.
Το αυξανόμενο ενδιαφέρον του Ασγκαμπάτ
Ο Ομαίρ Άνας, διευθυντής ερευνών στο Κέντρο Διαλόγου Ινδίας-Δυτικής Ασίας στο Νέο Δελχί, πιστεύει ότι το αυξανόμενο ενδιαφέρον του Τουρκμενιστάν για την OTS μπορεί επίσης να συνδέεται με την αυξανόμενη ανάγκη για ενεργειακή συνεργασία εν μέσω του συνεχιζόμενου πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Το Τουρκμενιστάν, δεύτερο μόνο μετά τη Ρωσία από πλευράς αποθεμάτων φυσικού αερίου, έχει την τεχνική δυνατότητα να παραδώσει φυσικό αέριο στην Ευρώπη, αλλά οι υπάρχοντες αγωγοί που διέρχονται από το Καζακστάν, τη Ρωσία, τη Λευκορωσία και στη συνέχεια την Ουκρανία έχουν γίνει αρκετά παλιοί και υπάρχουν κίνδυνοι ασφαλείας λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου. Το Ιράν θα μπορούσε να είναι μια άλλη επιλογή για την εξαγωγή του τουρκμενικού αερίου μέσω ενός ζεύγους απευθείας αγωγών, αλλά η Τεχεράνη τελεί υπό οικονομικές κυρώσεις.
Ο Άνας δήλωσε ότι η σημασία του έργου θα αυξηθεί περαιτέρω μόλις ολοκληρωθεί ο αγωγός που συνδέει το Αζερμπαϊτζάν με το Τουρκμενιστάν, δηλαδή ο Δια-Κασπιακός Αγωγός.
“Το Τουρκμενιστάν είναι ο πιο περιζήτητος προμηθευτής φυσικού αερίου από την Ευρώπη και την Τουρκία”, δήλωσε στο Al-Monitor. “Η σύνδεση του Αζερμπαϊτζάν και του Τουρκμενιστάν με τον διακασπικό αγωγό θα αλλάξει την υφιστάμενη δυναμική της ενεργειακής ασφάλειας, καθώς η Ευρώπη και η Τουρκία θα μειώσουν σημαντικά την εξάρτησή τους από τη Ρωσία και το Ιράν”.
Ο υποθαλάσσιος αγωγός μήκους 300 χιλιομέτρων που θα συνδέει το Τουρκμενιστάν με το Αζερμπαϊτζάν θα επιτρέψει στο Ασγκαμπάτ να εισάγει το φυσικό του αέριο στην Ευρώπη σε μεγαλύτερες τιμές μόλις δημιουργηθεί.
Αλλά ο Σόκρι προειδοποιεί ότι ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να αναστατώσει σοβαρά τη Μόσχα. Τόσο η Ρωσία όσο και το Ιράν θα μπορούσαν να επιδιώξουν να εμποδίσουν την ανάπτυξη του διακασπιακού αγωγού, “θεωρώντας τον ως απειλή για τα ενεργειακά τους συμφέροντα και την περιφερειακή τους επιρροή”, δήλωσε.
Ο Άνας πιστεύει ότι η Μόσχα και η Τεχεράνη θα μπορούσαν να καθυστερήσουν τη συμφωνία Αζερμπαϊτζάν-Τουρκμενιστάν για τον διακασπικό αγωγό, καθώς είχαν δικαίωμα βέτο επί των δικαιωμάτων της Κασπίας Θάλασσας.
Το τουρκμενικό φυσικό αέριο πωλείται κυρίως στη Ρωσία και την Κίνα, με τον εμπορικό κύκλο εργασιών μεταξύ του Ασγκαμπάτ και του Πεκίνου να φτάνει τα 2,6 δισεκατομμύρια δολάρια το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους και το 95% αυτού να κερδίζει το Τουρκμενιστάν από τις πωλήσεις φυσικού αερίου.
Έτσι, αν το Τουρκμενιστάν καταφέρει να πουλήσει το φυσικό του αέριο στην Ευρώπη, θα “αναβαθμίσει τη γεωπολιτική του σημασία και θα μειώσει την επιρροή του στην Κίνα ως κύριο αγοραστή φυσικού αερίου”, πρόσθεσε ο Σόκρι.
Πηγή: Al Monitor
