Η ενεργειακή αποδοτικότητα «γέφυρα» στην Απανθρακοποίηση

04.11.2025

Ρεαλιστική μετάβαση της ναυτιλίας προς τα πράσινα καύσιμα προτείνει η Παγκόσμια Τράπεζα Στροφή σε τεχνολογίες και επενδύσεις ενεργειακής αποδοτικότητας αντί για μια άμεση, αποκλειστική μετάβαση στα « πράσινα» καύσιμα προτείνει η Παγκόσμια Τράπεζα (World Bank Group).

Η πρόταση περιλαμβάνεται στην πρόσφατη έκθεσή της «Keys to Energy-Efficient Shipping», η οποία επιχειρεί να επανατοποθετήσει τη συζήτηση για τη βιώσιμη ναυτιλίασε πιο ρεαλιστική βάση.

Η έκθεση έρχεται σε μια περίοδο όπου η παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία βρίσκεται σε φάση αναπροσαρμογής, μετά την αναβολή του ψηφίσματος του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) για το Net Zero Framework(NZF) – μια απόφαση που στήριξε και ο ελληνικός εφοπλισμός, επισημαίνοντας ότιαποτελεί «νέα ευκαιρία για τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου και αποτελεσματικού διεθνούς πλαισίου, που θα οδηγήσει τη ναυτιλία με ασφάλεια και ρεαλισμό στην πράσινη μετάβαση» .

Η Παγκόσμια Τράπεζα υπογραμμίζει ότι η ενεργειακή αποδοτικότητα μπορεί να αποτελέσει τη «γέφυρα» της ναυτιλίας προς την απαλλαγή από τις εκπομπές, μειώνοντας σημαντικά το κόστος της μετάβασης και προσφέροντας απτά οφέλη ήδη μέσα στην τρέχουσα δεκαετία. Η στρατηγική της Τράπεζας διαφοροποιείται από τις προσεγγίσεις που δίνουν αποκλειστική έμφαση στα εναλλακτικά καύσιμα, καθώς αυτά παραμένουν ακριβά και μη διαθέσιμα σε βιομηχανική κλίμακα, καθιστώντας αναγκαία μια μεταβατική φάση που θα βασιστεί στην τεχνολογική βελτίωση των υπαρχόντων πλοίων και στη βελτίωση της λειτουργικής τους απόδοσης.

Εξοικονόμηση 270 δισ. δολ.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έκθεσης, οι τεχνικές και λειτουργικές παρεμβάσεις ενεργειακής αποδοτικότητας -όπως η μείωση ταχύτητας, η χρήση ψηφιακών συστημάτων διαχείρισης πορείας, οι συσκευές εξοικονόμησης ενέργειας (Energy Saving Devices) , τα συστήματα λιπαντικής στρώσης αέρα και οι τεχνολογίες με βάση την αιολική ενέργεια- μπορούν να μειώσουν τις εκπομπές CO2 κατά έως και 39% μέχρι το 2030, υπερβαίνοντας τους στόχους του ΙΜΟ (20%-30%) για την ίδια περίοδο.

Παράλληλα, σύμφωνα με τους αναλυτές, ετήσιες επενδύσεις 35 δισ. δολαρίων σε τεχνολογίες και αναβαθμίσεις του στόλου θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν έως

270 δισ. δολάρια σε κόστος καυσίμων μέσα στην επόμενη δεκαετία, ειδικά καθώς τα «πράσινα» καύσιμα όπως η μεθανόλη και η αμμωνία παραμένουν ακριβότερα από τα παραδοσιακά.

Η Παγκόσμια Τράπεζα τονίζει ότι περίπου το ήμισυ των πιθανών μειώσεων εκπομπών μπορεί να επιτευχθεί χωρίς επιπλέον κόστος, καθώς οι επενδύσεις αυτές αποσβένονται μέσω της εξοικονόμησης καυσίμου. Για τις τρεις βασικές κατηγορίες πλοίων-bulk carriers,

tankers και containerships-, οι τεχνολογίες ενεργειακής αποδοτικότητας θεωρούνται πλέον οικονομικά βιώσιμες, με τα bulkers να εμφανίζουν τη μεγαλύτερη δυνατότητα ενσωμάτωσης καινοτόμων τεχνολογιών, όπως τα συστήματα πρόωσης με τη βοήθεια ανέμου (wind-assisted propulsion).

Ενδεικτικά, όσον αφορά τεχνικές παραμέτρους, υπογραμμίζεται ότι η αντίσταση που αντιμετωπίζει ένα πλοίο κατά την πλεύση του προέρχεται από δύο βασικές πηγές: τον αέρα (αεροδυναμική αντίσταση) και το νερό (υδροδυναμική αντίσταση) , με τη δεύτερη να αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής. Η υδροδυναμική αντίσταση χωρίζεται στην τριβή και στην παραγωγή κυματισμού, με την πρώτη να αντιπροσωπεύει έως και 75% της συνολικής αντίστασης.

Σε χαμηλές ταχύτητες, κυριαρχεί στα bulk carriers και tankers, ενώ σε υψηλές ταχύτητες η αντίσταση κυματισμού αυξάνεται εκθετικά, καθιστώντας νέες τεχνικές λύσεις αλλά και τη μείωση ταχύτητας ως ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας.

Χρηματοδότηση

Η πρόσβαση σε κεφάλαια παραμένει το «αδύναμο σημείο» της μετάβασης, αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση. Συγκεκριμένα, επισημαίνει ότι πολλές από τις διαθέσιμες τεχνολογίες παραμένουν υποαξιοποιημένες, εξαιτίας οικονομικών και θεσμικών εμποδίων – όπως η δυσκολία πρόσβασης σε χρηματοδότηση, η έλλειψη κινήτρων, οι ατελείς πληροφορίες και η ασύμμετρη κατανομή οφελών μεταξύ πλοιοκτητών και ναυλωτών.

Η χρηματοδότηση αναδεικνύεται έτσι ως καθοριστικός παράγοντας, με την ΠαγκόσμιαΤράπεζα να καλεί τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να αναπτύξουν νέα επενδυτικά εργαλεία που θα συνδέουν άμεσα την εξοικονόμηση ενέργειας με την αξία του πλοίου, ενσωματώνοντας την ενεργειακή αποδοτικότητα στα χρηματοδοτικά πρότυπα ESG. Επιπλέον, η έκθεση προτείνει τη δημιουργία προτύπων διαφάνειας και επαλήθευσης, ώστε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών, αλλά και την ενσωμάτωση ψηφιακών λύσεων στα λιμάνια –όπως τα Port Community Systems και τα Maritime Single Windows- που επιτρέπουν τον καλύτερο συντονισμό και την εξοικονόμηση ενέργειας μέσω της βελτιστοποίησης αφίξεων και αναχωρήσεων. Ένας συνδυασμός ρυθμιστικών, τεχνικών και οικονομικών εργαλείων για την ενίσχυση της αποδοτικότητας αποτελεί ζήτημα βαρύνουσας σημασίας. Ενδεικτικά, γίνεται λόγος για ενίσχυση των διεθνών προτύπων απόδοσης (EEDI, CII) , εφαρμογή κινήτρων ή επιδοτήσεων για την υιοθέτηση αποδοτικών τεχνολογιών, ανάπτυξη προτύπων πληροφόρησης και επαλήθευσης για την αύξηση εμπιστοσύνης επενδυτών και προώθηση ψηφιακών λύσεων.

Η Παγκόσμια Τράπεζα θεωρεί ότι η προτεραιοποίηση των επενδύσεων στην ενεργειακή αποδοτικότητα αποτελεί τον πιο έξυπνο και οικονομικά ρεαλιστικό δρόμο καθώς μειώνει άμεσα τις εκπομπές, σταθεροποιεί τα λειτουργικά κόστη και προετοιμάζει το έδαφος για την ομαλή ενσωμάτωση των «πράσινων» καυσίμων όταν αυτά καταστούν εμπορικά ώριμα. Οι αναλυτές σημειώνουν ότι η έκθεση λειτουργεί ως μήνυμα ρεαλισμού:

η «πράσινη» ναυτιλία θα προκύψει από συντονισμένες επενδύσεις σε αποδοτικότητα, καινοτομία και πρόσβαση σε χρηματοδότηση.

πηγή:Ναυτεμπορική

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο!