Η ανάπτυξη των θαλάσσιων αρτηριών στην Ευρώπη

Τρία σενάρια εξετάζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – Τι αναφέρει η μελέτη της Buck Consultants International

Τρία σενάρια για την ανάπτυξη των θαλάσσιων αρτηριών (motor ways of the seas-mos) εξετάζει μελέτη με τίτλο «Improving the Concept of Motorways of the Sea» που έγινε, για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, από την Buck Consultants International.

 

Το πρόγραμμα για την ανάπτυξη Mos στην Ε.Ε., από το 2001 που ξεκίνησε η ιδέα, δεν πέτυχε ποτέ τους στόχους του, παρά το γεγονός ότι έχουν επενδυθεί συνολικά πάνω από 2 δισ. ευρώ όλα αυτά τα χρόνια. Ενώ επεδίωκε τη μεταφορά όλο και μεγαλύτερου όγκου μεταφερόμενου φορτίου από τις οδικές αρτηρίες στις θαλάσσιες με την ανάπτυξη της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων (short sea shipping-sss), εν τούτοις το μερίδιο των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων σε σύγκριση με τα μερίδια των άλλων μέσων μεταφοράς μειώθηκε ελαφρά την περίοδο 2001-2011.

 

Η Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού ζήτησε την εκπόνηση μελέτης σχετικά με τη «βελτίωση της έννοιας των θαλάσσιων αρτηριών», στο πλαίσιο των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών (TENT), της χρηματοδότησής της στο πλαίσιο του νέου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ), μέσω της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF).

 

Η μελέτη «Βελτίωση της έννοιας των θαλάσσιων αρτηριών» χρησιμοποιείται ως βάση για να υποβληθούν συστάσεις και να εξεταστούν πιθανά σενάρια με στόχο τη βελτίωση της έννοιας των θαλάσσιων αρτηριών.

 

Οπως αναφέρεται στη μελέτη το 2004, η έννοια των θαλάσσιων αρτηριών αναπτύχθηκε περαιτέρω και η δημιουργία τους παρουσιάστηκε ως έργο προτεραιότητας στο πλαίσιο του προγράμματος του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΤΕΝ-Τ) (2007-2013). Η εξέλιξη αυτή δρομολογήθηκε λόγω της δυνητικής συμβολής των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και στη βελτίωση της προσβασιμότητας των απομακρυσμένων και των νησιωτικών περιφερειών.

 

Το 2012 παρουσιάστηκε η στρατηγική «Ευρώπη 2020». Η στρατηγική αυτή επικεντρώνεται, μεταξύ άλλων, στη βιωσιμότητα. Σύμφωνα με τις νέες κατευθυντήριες γραμμές του ΤΕΝ-Τ που παρουσιάστηκαν το 2013, αυτό το εστιακό σημείο αποτέλεσε αναπόσπαστο τμήματου προγράμματος «Θαλάσσιες αρτηρίες». Στις νέες κατευθυντήριες γραμμές αναφέρεται ότι η χρηματοδότηση των θαλάσσιων αρτηριών και του ΤΕΝ-Τ γίνεται μέρος της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» και προσφέρει νέες δυνατότητες στο πλαίσιο του προγράμματος «Θαλάσσιες αρτηρίες». Συγκεκριμένα:

συνδέσεις με λιμένες τρίτων χωρών

ενσωμάτωση διασυνδέσεων με την ενδοχώρα

ενσωμάτωση σχεδίων εναλλακτικών καυσίμων.

 

Με βάση όλα τα παραπάνω, το πρόγραμμα «Θαλάσσιες αρτηρίες» έχει εξελιχθεί σε πρόγραμμα της Ε.Ε. που έχει χρηματοδοτήσει περισσότερα από σαράντα έργα μέ- σω του TEN-T, με αποτέλεσμα ο προϋπολογισμός του -συμπεριλαμβανομένων των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων του 2013για τη χρηματοδότηση κινήτρων να υπερβαίνει τα 400 εκατ. ευρώ. Οι συνολικές επενδύσεις τόσο από τους δημόσιους όσο και από τους ιδιωτικούς φορείς υπολογίζονται στα 2 δισ. ευρώ. Επιπλέον, μέσω του προγράμματος «Marco Polo» χρηματοδοτήθηκαν τέσσερα έργα, με αποτέλεσμα να διατεθεί χρηματοδότηση για κίνητρα λίγο κάτω των 20 εκατ. ευρώ. Παρά τις σημαντικές αυτές επενδύσεις, το μερίδιο των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων σε σύγκριση με τα μερίδια των άλλων μέσων μεταφοράς μειώθηκε ελαφρά την περίοδο 2001-2011, αναφέρει η μελέτη.

 

Οι βασικές επικρίσεις που διατυπώθηκαν τόσο από την ακαδημαϊκή κοινότητα όσο και από τους ίδιους τους εκπροσώπους των λιμένων είναι οι εξής:

 

Ορισμένοι εκπρόσωποι λιμένων (μικρών ή μεγάλων) δεν έχουν ακόμη ενημερωθεί για το πρόγραμμα «Θαλάσσιες αρτηρίες».

 

Το πρόγραμμα «Θαλάσσιες αρτηρίες» είχε το μειονέκτημα να μην αντιμετωπιστεί ως μια ελκυστική πρόταση, εξαιτίας του γεγονότος ότι η έννοια των θαλάσσιων αρτηριών δεν ήταν πολύ σαφής από την αρχή.

 

Τα σενάρια της έρευνας

 

Τα τρία σενάρια που εξετάζει η μελέτη είναι τα εξής: Το βασικό σενάριο που αποτελείται από τη συνέχιση του προγράμματος «Θαλάσσιες αρτηρίες» στην τρέχουσα μορφή του, το σενάριο βιωσιμότητας και το σενάριο διαχείρισης της αλυσίδας εφοδιασμού.

 

Το σενάριο βιωσιμότητας επικεντρώνεται στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων μέσω της χρήσης εναλλακτικών καυσίμων, καινοτόμου σχεδιασμού πλοίων, λιμενικών εγκαταστάσεων, καθώς και της χρήσης νέων υλικών, όπως τα σύνθετα υλικά. Ειδικότερα, το σενάριο αυτό επικεντρώνεται σε έργα που στοχεύουν στην

 

Η μελέτη εφαρμογή υποδομών για τη χρήση ως καυσίμου στα πλοία του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), τη μετασκευή των κινητήρων των πλοίων και τις συσκευές καθαρισμού των αερίων εκπομπών (scrubbers). Παράλληλα, θα πρέπει στα επενδυτικά αυτά προγράμματα να συμπεριληφθούν και άλλα εναλλακτικά καύσιμα (για τα πλοία) πέραν του LNG, καθώς με πολύ μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές LNG, η ανάπτυξη της εμπορικής χρήσης άλλων εναλλακτικών πηγών καυσίμων επιβραδύνεται, όπως τονίζεται στη μελέτη και αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει μια εξάρτηση από το LNG, το οποίο επί το πλείστον εισάγεται στην Ε.Ε. Ως εκ τούτου, άλλα εναλλακτικά καύσιμα, όπως η μεθανόλη και το υδρογόνο θα πρέπει να ενθαρρύνονται.

 

Το σενάριο διαχείρισης της αλυσίδας εφοδιασμού επικεντρώνεται στο σύνολο της αλυσίδας εφοδιασμού, στην οποία εντάσσονται και οι θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων (ΘΜΜΑ). Οι θαλάσσιες αρτηρίες αποτελούν μέρος των πολύπλοκων αλυσίδων εφοδιασμού που δεν έχουν ούτε ως αφετηρία ούτε ως κατάληξη τους θαλάσσιους λιμένες. Οι θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων αποτελούν σε πολλές (αν όχι όλες) περιπτώσεις ένα από τα πολλά διαφορετικά μέσα μεταφο- ράς στο πλαίσιο μιας αλυσίδας, ενώ αρκετά ενδιαφερόμενα μέρη εκπροσωπούνται στο πλαίσιο αυτών των αλυσίδων από τον φορτωτή μέχρι τον τελικό πελάτη. Στα έργα θαλάσσιων αρτηριών πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η ολοκληρωμένη αλυσίδα εφοδιασμού, έτσι ώστε να «συνδέονται» με άλλους «κρίκους» στις αλυσίδες και να μην αποτελούν αυτόνομα έργα. Οι αλυσίδες εφοδιασμού, στις οποίες οι θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο, δεν περιορίζονται από τα σύνορα της Ευρώπης. Συνδέουν τους τομείς της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και των καταναλωτών με άλλες σημαντικές ευρωπαϊκές και μη ευρωπαϊκές περιφέρειες. Οι τρίτες χώρες πρέπει να θεωρηθούν μέρος των δικτύων των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων και πρέπει, επομένως, να συμμετέχουν σε έργα θαλάσσιων αρτηριών.

 

Οι συγγραφείς της μελέτης προτείνουν ως πιο αποτελεσματικό σενάριο για την ανάπτυξη των Mos αυτό της διαχείρισης της αλυσίδας εφοδιασμού. Εχει τη μεγαλύτερη επίπτωση στην ανταγωνιστική θέση των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων και δεν αποκλείει μια έμφαση στην αειφορία, αντίθετα, διευκολύνει και προωθεί τη βιωσιμότητα, τονίζεται χαρακτηριστικά. [SID:9269464]

 

πηγή:www.naftemporiki.gr