Γεωπολιτικές εντάσεις και ανακατατάξεις καθορίζουν τη ναυτιλία

Ο οίκος Xclusiv Shipbrokers τονίζει ότι οι αγορές βρίσκονται σε νέα δοκιμασία λόγω των προγραμματισμένων λιμενικών τελών των ΗΠΑγια κινεζικούς στόλους, που τίθενται σε εφαρμογή στις 14 Οκτωβρίου

Στο φόντο των αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων και των μεταβαλλόμενων εμπορικών ρευμάτων, η ναυτιλιακή αγορά δοκιμάζεται σε πολλαπλά μέτωπα. Η πρόσφατη έκθεση του ναυλομεσιτικού οίκου Xclusiv Shipbrokers αναδεικνύει τις επιπτώσεις από τις λιμενικές χρεώσεις ΗΠΑ-ΚΙνας, την ανθεκτικότητα των ρωσικών εξαγωγών αργού παρά τις διεθνείς πιέσεις και τις νέες στρατηγικές εισαγωγών αργού στην Ασία. Μέσα από τις αναλύσεις των ειδικών, αποτυπώνεται πώς οι γεωπολιτικές αποφάσεις και οι εμπορικές κινήσεις καθορίζουν πλέον σε σημαντικό βαθμό τη διαχείριση στόλων, τις μεταφορές δεξαμενόπλοιων και τις επενδυτικές αποφάσεις στον κλάδο.

Πιο συγκεκριμένα:

1.       Οι αμερικανο-κινεζικές •εμπορικές εντάσεις και οι λιμενικές χρεώσεις

Ο οίκος Xclusiv Shipbrokers τονίζει ότι οι αγορές βρίσκονται σε νέα δοκιμασία λόγω των προγραμματισμένων λιμενικών τελών των ΗΠΑ για κινεζικούς στόλους, που τίθενται σε εφαρμογή στις 14 Οκτωβρίου. «Οι χρεώσεις είναι υψηλές: 80 δολάρια ανά καθαρή τόνο για πλοία κινεζικών συμφερόντων, ενώ μη κινεζικοί χειριστές κινεζικών πλοίων θα πληρώνουν 23 δολάρια ανά τόνο ή 154 δολάρια ανά TEU, περιορισμένα σε πέντε αφίξεις το χρόνο», σημειώνει η έκθεση.

Σύμφωνα με τους αναλυτές: «Η COSCO, μαζί με τον στόλο της OOCL, θα μπορούσε να επωμιστεί έως 1,53 δισ. δολάρια ετησίως, σχεδόν το μισό από τις επιπτώσεις των 3,2 δις δολαρίων για τους δέκα μεγαλύτερους μεταφορείς».

Η απάντηση της Κίνας δεν άργησε, με τον Premier Li Qiang να υπογράφει διάταγμα για αντίμετρα: «Η αβεβαιότητα έχει ήδη αναστατώσει τους μεταφορείς, προσθέτοντας ένα νέο επίπεδο γεωπολιτικού κινδύνου στη στρατηγική ανάπτυξης στόλου», σημειώνει η Xclusiv Shipbrokers.

2.       Οι ρώσικες εξαγωγές αργού και η ανθεκτικότητα παρά της προκλήσεις

Παρά τις αυξανόμενες διεθνείς πιέσεις και τις επαναλαμβανόμενες επιθέσεις drones στην παραγωγή, η Ρωσία κατάφερε να αυτ ξήσει τις εξαγωγές αργού. «Οι θαλάσσιες μεταφορές αργού έφτασαν τα 3,88 εκατ. βαρέλια ημερησίως τον Σεπτέμβριο, η υψηλότερη από τον Απρίλιο 2024», αναφέρει η έκθεση.

Ιδιαίτερα η Ινδία αποτέλεσε τον μεγαλύτερο προορισμό, με 1,73 εκτ. Βαρέλια/ημέρα, αύξηση 30% σε σχέση με τον Αύγουστο, ενώ η Τουρκία ενίσχυσε επίσης τις εισαγωγές. Αντίθετα, η Κίνα μείωσε όγκους κατά 12% στα 1,12 εκατ. βαρέλια/ημέρα, δείχνοντας μεταβαλλόμενες δυναμικές. «Η αντοχή στις ροές αργού διατηρείται, αλλά όχι χωρίς σοβαρό κόστος για το εσωτερικό », τονίζει η Xclusiv Shipbrokers, επισημαίνοντας την επίδραση των επιθέσεων drones και την υπολειτουργία των διυλιστηρίων. Η έκθεση αναφέρει ότι οι ασιατικοί αγοραστές προσαρμόζουν τις στρατηγικές τους: «Η ΡΤΤ στην Ταϊλάνδη δημιούργησε ακόμη και ένα “WarRoom” για την εποπτεία της διαφοροποίησης, αυξάνοντας τις εισαγωγές αμερικανικού αργού κατά 45% σε σχέση με πέρυσι», ενώ η Ιαπωνία αύξησε τις εισαγωγές στα 85.000 βαρέλια/ημέρα (+43% σε σχέση με πέρυσι).

3.       Επιπτώσεις στα δεξαμενόπλοια και τα νέα εμπορικά ρεύματα

Οι αναλυτές τονίζουν ότι οι αλλαγές στα ρεύματα αργού δημιουργούν νέες απαιτήσεις σε μεταφορική χωρητικότητα και διαδρομές: «Οι ρωσικοί όγκοι συνεχίζουν προς ανατολάς, διατηρώντας μεγάλες αποστάσεις προς Ινδία και Τουρκία, ενώ η στροφή Ιαπωνίας και Ταϊλάνδης στο αμερικανικό αργό προσθέτει νέα ζήτηση σε μίλια ναυτιλίας στον Ειρηνικό», εξηγεί η Xclusiv Shipbrokers. Η αβεβαιότητα από τα US-China port fees, η εύθραυστη κατάσταση των ρωσικών εξαγωγών προϊόντων και η αλλαγή στις ασιατικές εισαγωγές υπογραμμίζουν ότι: «Οι γεωπολιτικές και εμπορικές κινήσεις πλέον καθορίζουν την απασχόληση των δεξαμενόπλοιων και διαμορφώνουν την αγορά S&P», καταλήγει η έκθεςη.

Η Κίνα στο τιμόνι της παγκόσμιας ναυπηγικής βιομηχανίας

Παρά τις σκληρές πιέσεις της Ουάσινγκτον για την επιβολή τελών στα πλοία κινεζικής κατασκευής που καταπλέουν σε αμερικανικά λιμάνια, η Κίνα εξακολουθεί να διατηρεί την πρωτοκαθεδρία στη ναυπηγική βιομηχανία. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του αμερικανικού Center for Strategic and International Studies ( CSIS), πάνω από το 50% των νέων παγκόσμιων παραγγελιών πλοίων κατευθύνονται σε κινεζικά ναυπηγεία. Το ποσοστό αυτό εκτινάχθηκε τους καλοκαιρινούς μήνες του 2025: 65% τον Ιούνιο και 84% τον Αύγουστο. Η αρχική πίεση των ΗΠΑ φάνηκε να έχει αποτέλεσμα. Μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου 2025, οι παραγγελίες προς την Κίνα υποχώρησαν κάτω από το 30%. Ωστόσο, η κάμψη αποδείχθηκε προσωρινή, με τις ναυτιλιακές εταιρείες να επιστρέφουν μαζικά στα κινεζικά ναυπηγεία, εκτιμώντας ότι το χαμηλότερο κόστος, η τεράστια παραγωγική δυνατότητα και η τεχνολογική υπεροχή τους υπερκαλύπτουν το ρίσκο των νέων αμερικανικών δασμών. Αρχικώς, το USTR (Γραφείο Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ) είχε εισηγηθεί μια οριζόντια πολιτική επιβολής ενιαίων τελών σε όλα τα πλοία κινεζικής προέλευσης. Το Κογκρέσο όμως επέλεξε μια πιο στοχευμένη κατεύθυνση με τον νόμο SHIPS forAmerica Act.

Η νέα στρατηγική δεν πλήττει όλα τα κινεζικά πλοία, αλλά εστιάζει:

–          σε ναυπηγεία διπλής χρήσης (πολιτικά – στρατιωτικά),

–          σε πλοία που κατασκευάζονται από tnv China State Shipbuilding Corporation ( CSSC), τον μεγαλύτερο κρατικό κολοσσό του κλάδου.

Έτσι, οι αμερικανικές πιέσεις αποκτούν σαφή γεωπολιτική στόχευση, συνδέοντας το εμπόριο με την ενίσχυση του κινεζικού ναυτικού. Παρά τα στοχευμένα μέτρα, οι αριθμοί δείχνουν ότι οι πλοιοκτήτες παραμένουν πιστοί στην Κίνα: Το 2024 η Κίνα κατείχε πάνω από το 53% του παγκόσμιου μεριδίου αγοράς στη ναυπηγική βιομηχανία, ενώ οι ΗΠΑ μόλις το 0,1%. Μόνο η CSSC εξασφάλισε το 40% των νέων παραγγελιών μέσα στους πρώτους οκτώ μήνες του 2025. Αντίθετα, οι παραγγελίες σε ιαπωνικά και νοτιοκορεατικά ναυπηγεία έμειναν σταθερές, γεγονός που δείχνει ότι οι αμερικανικοί δασμοί στόχευαν σχεδόν αποκλειστικά την Κίνα, χωρίς όμως να πετύχουν μακροπρόθεσμη αποδυνάμωση.

–          Οι λόγοι της κινεζικής κυριαρχίας είναι σαφείς:

–          Η Κρατική στήριξη με επιδοτήσεις και φθηνά δάνεια.

–          Η Κλίμακα παραγωγής που καμία άλλη χώρα δεν μπορεί να προσεγγίσει.

–          Γρήγορες παραδόσεις και χαμηλότερο κόστος.

–          Εξειδίκευση σε bulk carriers, δεξαμενόπλοια και containerships.

Πέρα από την CSSC, δεκάδες ιδιωτικοί κινεζικοί όμιλοι μοιράζονται πλέον σημαντικά μερίδια στις διεθνείς παραγγελίες, ενισχύοντας περαιτέρω τη θέση της χώρας. Η κινεζική βιομηχανία ναυπηγήσεων δεν δείχνει μόνο εμπορική υπεροχή αποτελεί εργαλείο γεωπολιτικής ισχύος. Με την Κίνα να παράγει ένα στα δύο πλοία παγκοσμίως, και τις ΗΠΑ να επιχειρούν να επιβάλουν περιορισμούς μέσω της εμπορικής και αμυντικής πολιτικής. Η ναυπηγική μετατρέπεται σε πεδίο σκληρής αναμέτρησης ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις. Παρά τις αμερικανικές πρωτοβουλίες, όλα δείχνουν ότι η Κίνα θα εξακολουθήσεινα καθορίζει τον παγκόσμιο χάρτη της ναυπηγικής βιομηχανίας τα επόμενα χρόνια.

Γιώργος Προκοπίου: Έχει σε εξέλιξη το μεγαλύτερο ναυπηγικό Πρόγραμμα δεξαμενόπλοιων στον κόσμο

Σε παραγγελία ναυπήγησης τεσσάρων υπερ – δεξαμενόπλοιων VLCC προχώρησε η Dynacom Tankers συμφερόντων του Γιώργου Προκοπίου στις κινεζικές γιάρδες Hengli Shipbuilding. Σύμφωνα με πληροφορίες της TradeWinds, πρόκειται για τελευταία μεταπώληση από τη Hengli, η οποία πρόσφατα είχε συνάψει παρόμοια συμφωνία με τον Νορβηγό μεγαλοεφοπλιστή John Fredriksen και την εταιρία του Seatankers. Κάθε πλοίο έχει χωρητικότητα 306.000 dwt και κόστος περίπου 118 εκατ. δολάρια, με παραδόσεις προγραμματισμένες για το 2026 και 2027.

Η Hengli Group έχει ήδη παραγγείλει 13 VLCCs για ίδια χρήση, με προοπτική είτε να τα εντάξει στη δραστηριότητά της στα πετροχημικά είτε να τα μεταπωλήσει σε στρατηγικούς εταίρους. Ο Γιώργος Προκοπίου φαίνεται να έχει προνομιακή σχέση με το κινεζικό ναυπηγείο, καθώς τα τελευταία δύο χρόνια έχει τοποθετήσει 16 νέες παραγγελίες συνολικής αξίας περίπου 750 εκατ. δολαρίων, που περιλαμβάνουν 14 bulk carriers τύπου kamsarmax και δύο VLCCs . Η παράδοση του πρώτου VLCC, “Aliakmon I” (306.000 dwt) , πραγματοποιήθηκε ήδη στα τέλη Ιουνίου 2025.

Σύμφωνα με στοιχεία της Clarksons, η Dynacom διαθέτει το μεγαλύτερο υπό παραγγελία στόλο δεξαμενοπλοίων στον κόσμο, με 55 υπό κατασκευή πετρελαιοφόρα. Αν προστεθούν και οι παραγγελίες άλλων εταιρειών του ομίλου – bulkers και πλοίων μεταφοράς αερίου – ο συνολικός αριθμός των υπό ναυπήγηση πλοίων φτάνει τα 83. Ο Προκοπίου και η οικογένειά του διαχειρίζονται 209 πλοία εν ενεργεία ή υπό κατασκευή, ξεπερνώντας σε αριθμό πλοίων ακόμη και τον όμιλο Αγγελικούση, που παραμένει ωστόσο πρώτος σε χωρητικότητα (deadweight).

πηγή: ΑΞΙΑ